برهمکنش نیتروژن و سیلیسیم بر رشد و غلظت عناصر غذایی دو رقم برنج بومی (هاشمی) و اصلاح شده (sa13)

تغذیه ی مطلوب گیاه تأثیر چشمگیری بر مقدار و کیفیت عملکرد آن دارد. نیتروژن جزء عناصر ضروری برای رشد گیاهان محسوب شده و از مهم ترین عناصر غذایی محدود کننده در تولید برنج می باشد. سیلیسیم به عنوان یک عنصر ضروری برای رشد و نمو گیاه محسوب نمی شود اما از یک سو برای رشد و عملکرد برنج مورد نیاز است و از سوی دیگر موجب کاهش اثرات زیانبار ناشی از تنش های طبیعی و غیرطبیعی می شود. به منظور بررسی اثر برهمکنش نیتروژن و سیلیسیم بر رشد و غلظت عناصر غذایی گیاه برنج، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل سه سطح نیتروژن (صفر، 100 و 200 میلی گرم در کیلوگرم خاک) و چهار سطح سیلیسیم (صفر، 150، 300 و 450 میلی گرم در کیلوگرم خاک) برای دو رقم برنج محلی (هاشمی) و اصلاح شده (sa13) در نظر گرفته شد. صفات مورد مطالعه در سه دسته شامل صفات زراعی، صفات مرتبط با ورس و غلظت عناصر غذایی اندام هوایی مورد بررسی قرار گرفتند. کاربرد نیتروژن موجب کاهش شاخص برداشت و افزایش معنی دار ارتفاع ساقه، تعداد پنجه، طول خوشه، تعداد خوشه، میانگین تعداد دانه در خوشه، عملکرد دانه، عملکرد کاه و کلش، وزن هزار دانه، مقدار کلروفیل و نیز افزایش نیروی شکستگی، سطح مقطع، ضخامت و طول میانگره شد. همچنین با کاربرد نیتروژن، غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم و روی اندام هوایی افزایش و غلظت sio2 ساقه کاهش پیدا کرد. کاربرد سیلیسیم طول خوشه، تعداد خوشه، عملکرد کاه و کلش و نیز وزن خشک، نیروی شکستگی، سطح مقطع و ضخامت میانگره را به طور معنی داری افزایش و طول میانگره را کاهش داد. غلظت sio2 ساقه و نیز غلظت فسفر و پتاسیم اندام هوایی با استفاده از سیلیسیم افزایش و غلظت روی کاهش پیدا کرد. اثر برهمکنش نیتروژن و سیلیسیم بر طول خوشه، تعداد خوشه، میانگین تعداد دانه در خوشه و عملکرد کاه و کلش معنی دار بود و کاربرد سطح بالای نیتروژن و سیلیسیم اثر بهتری داشت. در میان عناصر غذایی تنها غلظت نیتروژن دانه به طور معنی داری تحت تأثیر برهمکنش دو عنصر قرار گرفت به طوری که حداکثر غلظت نیتروژن در سطح 200 میلی گرم نیتروژن و 300 میلی گرم سیلیسیم مشاهده شد. ترکیب سطح متوسط نیتروژن و سطوح بالای سیلیسیم اثر بهتری بر استحکام ساقه داشت. رقم اصلاح شده پاسخ بهتری به مصرف هر دو عنصر نشان داد.