شناسائی و انتخاب باکتری های مقاوم جاذب سرب و روی در خاک های آلوده و پساب های صنعتی در استان زنجان

چکیده تشخیص سویه های مقاوم به فلزات سنگین اولین گام در به کارگیری آن ها در فرآیند پاک سازی زیستی است. هدف از این مطالعه و جداسازی باکتری های مقاوم جاذب سرب و روی و تعیین حداقل غلظت بازدارنده رشد (mic) و بررسی حذف زیستی در سویه های با mic بالا است. برای این منظور تعداد 20 نمونه از پساب و خاک های آلوده به سرب و روی از مناطق مختلف جنوب و غرب شهر زنجان و منطقه انگوران واقع در استان زنجان انتخاب شد. این مناطق به دلیل وجود کارخانه های تغلیظ، استخراج و فرآوری سرب و روی حداکثر تجمع سرب و روی را دارند. میزان mic در باکتری های جدا شده از نمونه های مورد بررسی بر روی محیط lba حاوی غلظت های200 تا 3250 میلی گرم در لیتر نیترات سرب مورد سنجش قرار گرفت. از میان 18 ایزوله باکتریایی به دست آمده شش ایزوله ای که پس از آزمایش های mic مقاومت چشمگیرتری را نسبت به این فلز نشان داده، انتخاب شدند. سویه های جدا شده p1، p8، p12 تا میزان mic، 2250 میلی گرم در لیتر، p6 و p10 تا 2400 میلی گرم در لیتر و ایزوله p11 تا 3000 میلی گرم در لیتر رشد و مقاومت نشان دادند. تمامی ایزوله های مقاوم به سرب تا 8 میلی مولار رشد کردند. سویهp11 تا10 میلی مولار رشد کرد. برای باکتری های مقاوم به روی نیز 16 ایزوله باکتریایی به دست آمد، پنج ایزوله ای که بیشترینmic را داشتند، انتخاب شدند. ایزوله های z1، z8، z10، z13و z25 درمحیط کشت lba حاوی سولفات روی تا 3500 میلی گرم در لیتر مقاوم بوده و رشد کردند. ایزوله های z1 و z13 تا 12 میلی مولار، z25 تا 15 میلی مولار، z8 و z10 تا 18 میلی مولار رشد داشتند. ایزوله های p6 و z13 به علت مقاومت و جذب بالا و ایزوله p11 به علت مقاومت بیشتر به سرب برای آزمایش های بیوشیمیایی و ترادف 16srrna انتخاب شدند. آزمایش ها نشان داد که سویهp6 در جنس sphingomonas قرار داشته و بیشترین شباهت را به سویه sp.g296-14. sphingomonas (بیش از 99 درصد) دارد که احتمال می رود سویه ای از جنس sp..sphingomonas باشد، که بیشترین مقدار جذب سرب به میزان 255 میلی گرم بر گرم وزن خشک داشته است. سویه p11 در جنس bacillus قرار گرفت و بیشترین شباهت را به گونه bacillus.cereus نشان داد (بیش از 99 درصد) که بیشترین مقدار جذب سرب 886/10 میلی گرم بر گرم وزن خشک داشته است. سویه z13 در جنس sphingomonas قرار داشته و بیشترین شباهت را به سویه sp.ac83..sphingomonas. (بیش از 99 درصد) دارد که احتمال می رود سویه ای از جنس sp..sphingomonas باشد، که بیشترین مقدار جذب روی به میزان 082/186 میلی گرم بر گرم وزن خشک را داشته است.