بررسی تحلیلی و استنادی رفتارهای نویسندگان مقالات تألیفی حوزه ی علم اطلاعات و دانش شناسی در مجلات معتبر فارسی طی سال های 1384- 1389 و مقایسه ی آن ها با نتایج یک پژوهش قبلی

: هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی رفتارهای استنادی نویسندگان مقالات تألیفی حوزه ی علم اطّلاعات و دانش شناسی ایران طی سال های 1384-1389 و مقایسه ی نتایج این پژوهش با یافته های پژوهشی مشابه در این زمینه، طی سال های 1379-1383، و هم چنین تعیین موضوعات مقالات، ضریب هم نویسندگی، و آزمایش قانون لوتکا و برادفورد است. روش پژوهش حاضر اسنادی و تحلیل استنادی است. گردآوری داده ها از طریق فیش برداری از مآخذ مقالات صورت گرفته است. جامعه ی آماری برای بخش اسنادی شامل 1257 مقاله ی تألیفی حوزه ی علم اطّلاعات و دانش شناسی در مجلات معتبر فارسی است، و از این بین 297 مقاله برای بخش تحلیل استنادی به روش نمونه‏گیری تصادفی طبقه‏ای متناسب انتخاب شد. نتایج نشان داد که از مجموع 297 مقاله ی تألیفی مورد بررسی، 2 عنوان فاقد مأخذ و 295 مقاله دارای مأخذ بودند، که در مجموع با 5202 استناد مستخرج از آ ن ها، متوسط تعداد استنادها برای هر مقاله 63/17 استناد است. قانون برادفورد در مورد مجلات غیرفارسی مورد استناد در مقالات تألیفی مورد بررسی صادق است و 3 مجله ی هسته تعیین شد، اما این قانون در مورد مجلات فارسی صادق نبود. بر حسب نوع منابع مورد استناد، مجلات با 76/45 درصد بیش ترین، و کم ترین میزان استفاده با 46/3 درصد مربوط به «سایر منابع» است. در مطالعه حاضر نیم عمر منابع مورد استناد به طور متوسط برابر با 10 سال و 9 ماه برآورد شده است. نیم عمر منابع فارسی برای کتاب ها 4/8، مجلات 4/9، پایان نامه ها 8/11، مقالات همایش ها 8/7، و سایر منابع 9/7 سال برآورد شده است؛ هم چنین نیم عمر منابع غیرفارسی برای کتاب ها 6/19، مجلات 4/11، پایان نامه ها و مقالات همایش ها 5/11، منابع الکترونیکی و سایر منابع غیرفارسی برابر با 9/11 سال برآورد شد. از نظر زبان منابع مورد استناد، زبان انگلیسی با 42/59 درصد بیش ترین میزان استفاده را داشته است. ضریب هم نویسندگی در میان نویسندگان مقالات تألیفی به طور متوسط برابر با 28/0 درصد بود. موضوع «کتاب سنجی، اطلاع سنجی، و علم سنجی» بیش ترین میزان استفاده را داشته است. الگوی نویسندگی در بین نویسندگان مقالات تألیفی حوزه ی علم اطّلاعات و دانش شناسی با قانون لوتکا انطباق دارد. در پژوهش حاضر یافته‏ها، با نتایج پژوهش قبلی مقایسه گردید. یافته ها نشان داد که تعداد مقالات تألیفی و استنادها برای هر مقاله بیشتر از پژوهش قبلی است. نیم عمر منابع فارسی و غیرفارسی محاسبه شده به طور کلی در مقایسه با قبل افزایش یافته است. مقایسه ی موضوعات مقاله‏ها نشان داد که موضوعات مورد استفاده در دو پژوهش با هم متفاوت هستند. یافته‏ها هم چنین حاکی از این است که ضریب هم نویسندگی نسبت به پژوهش قبلی افزایش یافته است. مقایسه ی یافته های دو پژوهش در رابطه با تعیین مجلات هسته غیر فارسی نشان داد که دو عنوان از مجلات هسته ی غیر‏فارسی در پژوهش حاضر و پژوهش قبلی یکسان است، اما قانون برادفورد در هر دو پژوهش برای مجلات فارسی صادق نبود. مطالعه رفتارهای استنادی نویسندگان مقالات مورد بررسی در استفاده از انواع منابع اطلاعاتی نشان داد که این رفتار در دو دوره ی زمانی تغییری نیافته است؛ و نویسندگان بیشترین میزان استناد را به مقالات مجلات داشته اند. هم چنین مقایسه رفتار استنادی آن‏ها بر حسب زبان در دو دوره ی زمانی نشان داد که استناد به منابع علمی از زبان فارسی به انگلیسی تغییر یافته است.