مطالعه و بررسی ظروف شیشه‏ای دوره اشکانی با توجه به مجموعه های معرفی نشده در موزه های ملی ایران و رضا عباسی

قدمت شیشه و شیشه گری به هزاره پنجمپیش از میلاد می رسد، اما شیشه های ابتدایی به صورت بدل چینی از مکان های باستانی بدست آمده است. از هزاره سوم تا هزاره دوم قبل از میلاد شیشه ها در مراکز تولیدی ، بین النهرین، مصر ، ایران و سوریه تولید می شدند ، ظروف شیشه ای در این دوران با تکنیک قالب – هسته ای تا حدود نیمه دوم سده اول قبل از میلاد ساخته می شد، گرانی و همچنین سختی تولید این نوع از شیشه ها علت اصلی تولید کم آنها در مناطق معدودی بود. تا اینکه قبل از آغاز سال مسیحی ، تکنیکی اختراع شد که تاثیرات مختلفی بر روی تجارت، تولیدات و حتی ترافرهنگیت گذاشت و آن چیزی جز اختراع لوله دم و دمیدن نبود.در این زمان در ایران اشکانیان حکومت می کردند و آنها که تحت تاثیر فرهنگ ها گوناگون بوده اند ، در شیشه گری نیز از فرهنگ های مدیترانه شرقی نیز یا به تقلید می پرداخته و یا به دلیل تجارت و وجود راه های بازرگانی ازجمله: راه ابریشم،ظروف شیشه ای ازکشور های اطراف به ایران وارد می شد. هرچند برخی شیشه ها دارای سنت های بومی بوده اند؛ اما تاثیر شیشه گری دوره هلنی و روم بر روی این آثار نیز مشهود می باشد. در این رساله نگارنده به مطالعه و بررسی و شناسایی 84 ظرف مربوط به دوران اشکانی ( در این رساله به دلیل اینکه ظرفها در دوره سلوکی نیز دیده می شدند این ظروف جملگی با نام اشکانی آورده شدند)تحت عنوان مجموعه های کار نشده موزه ملی ایران و رضا عباسی می پردازد.نکته بسیار مهم آن است که برخی از این ظروف در کاوشهای باستان شناسی بدست آمده در حالیکه تعدادی دیگر که محل کشفشان مشخص نیست. از لحاظ کاربرد این اشیا به پنج دسته:1-بطری( با یک اثر)، 2- درپوش( با یک اثر)، 3- جام( با یک شی)، 4- پیاله ( با یازده شی) 5-ظروف ویژه دارویی و یا آرایشی ( با هفتاد شی)، تقسیم می شوند. واژگان کلیدی: اشکانی، ظروف شیشه ای، موزه ملی ایران ، موزه رضا عباسی