تحلیل و بررسی جایگاه الم و لذت ، حزن و بهجت در فیلسوفان مسلمان مبتنی بر آراء کندی، محمد زکریاء رازی و ابن سینا

پژوهش حاضرسعی دارد به این سوال مهم که بررسی ماهیت لذت و الم و تأثیر آن در انسان و در پی آن درهستی است، ازنگاه سه فیلسوف مسلمان(ابویوسف یعقوب بن اسحاق کندی، زکریای رازی و ابن سینا) بپردازد وانواع و اقسام لذات و آلام و راهکارهای دفع حزن را به عنوان پیشنهاداتی برای زندگی بهتر ارائه دهد. ازنظر کندی لذت، ادراک کمال است والم و حزن، ادراک امر نا ملائم است . حزن به خاطر فقدان علایق و نرسیدن به امیال رخ می دهد و راه کار دفع و دوری از آن با کاهش علایق و امیال است. لذات و آلام از نظر کندی به دو دسته ی روحانی وحسی تقسیم می شوند. از نظر رازی لذت ، ورود به طبیعت و الم خروج از طبیعت است، بنابراین در حالت طبیعت ، لذت و المی وجود ندارد. رازی معتقد است باید از غم و اندوه دنیایی دوری کرد چراکه فرد خردمند هرگز خود را با غم و اندوه دنیوی مشغول نمی کند و از لذات آنی دوری می کند. لذات و آلام از نظر رازی نیز به دو دسته ی روحانی و جسمانی یا دنیوی و اخروی تقسیم می شوند. از نظر ابن سینا لذت ، ادراکِ امر ملائم و نیل به خیر و کمال است و الم، ادراک امر ناملائم است. ابن سینا راه دوری از احزان را استفاده از عقل ، رسیدن به کمال و چشیدن لذات عقلی می داند. وی لذات را ادراکی می داند ، بدین خاطر آنها را به سه قسمت حسی ، عقلی و شهودی تقسیم می کند و البته در جایی دیگرلذات و آلام را مانند رازی و کندی به لذات و آلام دنیوی(ناپایدار)و اخروی(پایدار) و جسمانی و روحانی تقسیم می کند. کلید واژگان: لذت ، الم، نفس ِانسانی، ابویوسف یعقوب بن اسحاق کندی، زکریای رازی و ابن سینا