بررسی بیوسیستماتیکی خانواده soricidae fischer, 1814 درایران بر اساس مطالعات مورفولوژی و مورفومتری

خانواده soricidae، هفت درصد پستانداران جهان را تشکیل می دهند و سومین خانواده بزرگ رده پستانداران محسوب می شوند. حتی پس از گذشت بیش از 140 سال از مطالعه روی حشره خواران، هنوز خویشاوندی خانواده های مختلف حشره خواران به طور کامل حل نشده است و تبار زایی و تاکسونومی آنها یک چالش بزرگ در سیستماتیک پستانداران باقی گذاشته است. خانواده soricidae درجهان شامل 26 سرده هستند که در ایران چهار سرده زیست می کنند. نمونه های مورد مطالعه در این خانواده از چهار ایستگاه نمونه برداری در مازندران وسرخس و سایر نمونه ها از موزه جانورشناسی دانشگاه فردوسی مشهد جمع آوری شد. مطالعات مورفولوژی بر روی 46 نمونه انجام شد. نمونه ها شامل دو سرده crocidura و suncus و شش گونه s. etruscus، c. caspica، c. gmelini، c. susiana، c. leucodon و c. suaveolens بودند. مطالعات ریخت سنجی تک متغیره و چندمتغیره انجام شده روی صفات دندانی و جمجمه ای و به همراه چهارمتغیر صفات خارجی در 32 نمونه از سه گونه متعلق به سرده crocidura نشان می دهد که کلیه صفات خارجی، جمجمه ای و دندانی در c. caspica بزرگتر از دو گونه c. gmeliniو c. suaveolens است. فاصله اقلیدوسی بین نمونه ها محاسبه شد و ماتریس حاصله به صورت نمودار فنتیک یا دندروگرام نشان می دهد که گونه c. gmelini از لحاظ مورفومتری به گونه c. suaveolens نزدیک تر است در حالی که c. caspica در فاصله دورتری از این دو گونه قرار دارد و دو گونه c. susiana و c. leucodon از لحاظ مورفومتری صفات دندانی بسیار به هم نزدیک اند. گونه های c. gmelini و c. suaveolens از لحاظ مورفولوژی و مورفومتری به هم شباهت زیادی دارند.