مطالعه و شناسایی فرم و نقش آثار فولادی زند و قاجار و بهره گیری از آن ها در طراحی و ساخت زیورآلات

فولادسازی سهم عمده ای از فلزکاری دوره ی زند و قاجار را به خود اختصاص داده است. در این دوره به سبب ارتباط با غرب و ورود کالاهای کارخانه ای، به مرور، سبک تلفیقی از سبک صفویه و اروپایی شکل گرفت که منجر به خلق آثاری شد که همچنان روح هنر ایرانی در آنها موج می زند. آثار به جا مانده از این دوره عمدتاً دارای فرم های حیوانی، گیاهی، انتزاعی و هندسی؛ و با فنونی از قبیل مشبک کاری، قلم زنی، طلاکوبی، حکاکی و تیزابی تزیین شده اند. در طراحی و ساخت زیورآلات به سبب ماهیت کاربردی-تزیینی آنها، ارتباط تنگاتنگی بین فرم، تزیین و کارکرد وجود دارد که همین ویژگی در اکثر آثار فولادی قابل مشاهده است، بدین جهت این آثار منبعی غنی برای طراحی و ساخت زیورآلات می باشند. چگونگی دسته بندی آثار فولادی زند و قاجار، اصول زیبایی شناسی، و چگونگی بهره گیری از فرم و نقش این آثار در طراحی زیورآلات مهمترین پرسش های این رساله بوده اند. در این رساله ابتدا به شناسایی و دسته بندی آثار فولادی زند و قاجار بر اساس فرم و نقش و کاربرد آنها، و سپس به زیبایی شناسی بصری این آثار اقدام نموده و در نهایت به طراحی و ساخت زیورآلات با الهام از آنها پرداخته شده است. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی؛ و از نظر روش، تاریخی، توصیفی و تجربی است. از مهمترین نتایج به دست آمده این است که سبک فولادسازی زند و قاجار بیشتر متأثر از سبک دوره ی صفویه می باشد و ورود کالاهای اروپایی بیش از آن که بر فرم و نقش آثار این دوره تأثیر نهاده باشد، موجب آشفتگی در روند تولید هنرهای صناعی و در مواردی کپی برداری عین به عین شده است.