مقایسه تطبیقی دیوارنگاره های خانه پیرنیادر نایین بادوبنای عالی قاپو و چهلستون دراصفهان

دیوارنگاره ها و یا به عبارت بهتر، نقاشی های دیواری، از جمله مهم ترین آثاری هستند که می توانند در باستان شناسی دوره اسلامی ایران، مورد توجه و مطالعه قرار بگیرند. دیوارنگاری، هنری است که در ایران قدمتی دیرینه دارد و ما از زمان صفویه شاهد توسعه و تحول آن در ایران هستیم. به دلیل کمی دیوارنگاره های باقی مانده معمولاً تصور می شود، هنر تصویری و نقاشی در ایران محدود به نقاشی ها و تصاویر موجود در کتب خطی می شود. به همین دلیل اغلب محققین همواره هنگام بحث در مورد آن، فقط به نقاشی های کتب خطی پرداخته اند، در حالی که این نقوش ، جایگاه و منزلت شایسته دارند. خصوصاً دیوارنگاره های دوره صفویه را می توان جزء مهم ترین اسناد مصور دانست. از بهترین نمونه های آن که در شناخت هر چه بیشتر به ما یاری می رسانند می توان به مواردی در استان اصفهان خصوصاً زمان شاه عباس اشاره کرد. کاخ های همچون عالی قاپو، چهلستون، هشت بهشت، تالار اشرف و سردر قیصریه از این جمله می باشند. از طرفی اولین نمونه کاخ مصور در دوره صفویه خانه اعیانی پیرنیا در نایین شناخته شده است. بنابراین در این پژوهش سعی بر این است که اهم بناهای اصفهان یعنی عالی قاپو و چهلستون را به لحاظ دیوارنگاره هایش با اولین کاخ مصور که در نایین واقع شده است مقایسه کرده تا به شباهت ها و تفاوت های آن دست یابیم. این مقایسه شامل بررسی نقوش نمادین و غیرنمادین در بناهای حاضر و از طرفی بررسی تکنیک و رنگ و بست نقوش دیواری نیز می گردد تا بتوان عواملی را که دخیل در به وجود آمدن این اشتراکات است مورد کنکاش قرار داد. در اینجا سعی بر این است که با شناخت دقیق این نقوش در بناهای مورد مطالعه به آن دست یافته و دلیل این شباهت ها و تفاوت ها را بیان کنیم. نتایج تحقیقات انجام شده در زمینه مقایسه دیوارنگاره های خانه پیرنیا با بناهای عالی قاپو و چهلستون نشان می دهد که: شباهت های بسیاری بین نقوش بناهای مورد مقایسه وجود دارد و به نظر می رسد دیوارنگاره های خانه پیرنیا در نایین تأثیرات بسیاری را بر دو بنای مورد نظر داشته باشد به گونه ای که حتی می توان آن را الگویی برای نمونه های هم عصر خود در دوره صفویه دانست.