جداسازی یک عضو از خانواده ژنی snrk2 رمزکننده یک پروتئین کیناز بالقوه موثر در تحمل به خشکی در کلزا

خشکی از مهم‎ترین عوامل محدود کننده تولید کلزا در جهان است. پروتئین‎کینازها نقش مهمی در تنظیم پاسخ به تنش‎های غیرزنده در گیاهان به عهده دارند. چندین پروتئین کیناز در گیاهان باعث فسفوریله شدن عوامل رونویسیabf، که در تنظیم مسیر پاسخ به تنش های غیر زنده وابسته به آبسیزیک اسید ((aba نقش کلیدی دارند، می شوند که از میان آن ها می توان به خانواده ژن‎های snrk2 اشاره کرد. برخی از اعضای این خانواده از جمله srk2d باعث فسفوریله شدن پروتئین abf2 می شوند. این پژوهش با هدف جداسازی و بررسی ویژگی‎های ژن srk2d در کلزا (bnsrk2d) انجام شد. به منظور ارزیابی ارقام کلزا در پاسخ به تنش رطوبتی دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار و هفده رقم کلزا در مهر 1389 در مزرعه تحقیقاتی کشاورزی دانشگاه شیراز اجرا شد. آزمایش‎ها از نظر میزان آب دریافتی با هم متفاوت بودند. بیشترین عملکرد دانه در شرایط آبیاری نرمال و تنش رطوبتی متعلق به رقم کرج 1 بود. تجزیه مرکب نشان داد که تنش رطوبتی عملکرد، اجزای عملکرد و برخی صفات مورفولوژیک را به طور معنی‎داری کاهش داد. شاخص های تحمل به تنش(sti)، میانگین هندسی تولید(gmp) و متوسط تولید(mp) مناسبترین شاخص ها برای شناسایی و معرفی ارقام متحمل به خشکی در کلزا بودند. ارقام کرج 1، nk octans و مودنا به عنوان ارقام متحمل به خشکی و رقم‎های زرفام، اپرا و slm 46 به عنوان حساس‎ترین ارقام به تنش خشکی معرفی شدند. در ادامه، یک قطعه 833 جفت بازی از bnsrk2d از رقم slm 46 جداسازی و توالی یابی گردید. این قطعه همانندی بالایی را با ژن srk2d آرابیدوپسیس نشان داد. بررسی بیان ژن bnsrk2d نشان داد که این ژن در پاسخ به تنش خشکی القا می‎شود. در شرایط تنش رطوبتی، بیان این ژن در رقم متحمل کرج 1 بیشتر از رقم حساس slm 46 افزایش یافت. بیان بیشتر این ژن در رقم متحمل ممکن است دلیلی بر نقش احتمالی آن در ایجاد تحمل به خشکی باشد.