شناسایی الگوی درک ریسک در هنگام رانندگی و مکالمه همزمان با تلفن همراه در رانندگان جوان (25 تا 35 سال) و ارایه الگوی تنظیم سرعت در شرایط کار دو تکلیفی

استفاده از تلفن همراه در هنگام رانندگی به دلیل ایجاد حواسپرتی و افزایش احتمال تصادفات رانندگی به یکی از موضوعات نگران کننده در حوزه ایمنی ترافیک تبدیل شده است. دو سوال اساسی در ارتباط با این پدیده مطرح است: 1) چه عواملی سبب تمایل رانندگان به استفاده از تلفن همراه در هنـگام رانندگی می شوند؟ 2) مکالمه با تلفن همراه چگونه سبب کاهش توانایی های رانندگان در کنترل حرکت خودرو می شود؟ مطالعات گذشته در زمینه عوامل موثر بر تمایل رانندگان، عمدتاً بر علل شخصیتی و فرهنگی - اجتماعی متمرکز بوده و تاثیر عوامل مرتبط با ترافیک چندان مورد مطالعه قرار نگرفته اند. همچنین مطالعات گذشته در زمینه نقش مکالمه با تلفن همراه در کاهش عملکردهای رانندگی عمدتاً به بررسی تغییرات متغیرهای رانندگی در هنگام مکالمه پرداخته و تاثیر محتوای مکالمه بر متغیرهای رانندگی و نیز تغییرات متغیرها پس از مکالمه چندان مورد توجه قرار نگرفته است. به علاوه، روش های به کار رفته در مطالعات پیشین برای ایجاد بار ذهنی مشابه با یک مکالمه واقعی در آزمایش ها دارای محدودیت هایی بوده اند. در این مطالعه روش جدیدی برای ایجاد سطح دشواری و بار معنایی همانند مکالمات واقعی مورد آزمایش قرار گرفت. همچنین، تاثیر عوامل مرتبط با ترافیک شامل نوع مسیر، سرعت خودرو و فاصله آن با خودروی جلویی بر پاسخ دهی به تلفن همراه در هنگام رانندگی در یک طرح آزمایشگاهی و تجربی با استفاده از شبیه ساز رانندگی مورد بررسی قرار داده است. تاثیر بار معنایی و سطح دشواری مکالمه بر تغییرات سرعت رانندگی نیز پیش، حین و پس از مکالمه مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه 52 دانشجوی پسر با حداقل سه سال سابقه رانندگی مداوم در محدود سنی 25 تا 35 سال مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تمایل رانندگان به مکالمه با تلفن همراه در هنگام رانندگی علاوه بر عوامل فردی و اجتماعی به طور مستقیم تحت تاثیر عوامل ترافیکی و شرایط رانندگی (سرعت خودرو و فاصله آن با خودروی جلویی) قرار دارد. نوع مسیر بر میزان پاسخ دهی به تماس های دریافتی تاثیر معنی دار نداشت. همچنین، الگوی تغییرات سرعت رانندگی با تغییر سطح دشواری مکالمه تغییر کرد. سرعت و فاصله طولی مرجح رانندگان برای پاسخ دهی به تماس های دریافتی (ریسک قابل قبول برای انجام همزمان دو تکلیف رانندگی و مکالمه) می تواند در سیستم های رایانه ای درون خودرو برای کنترل فعال (محدود کننده سیگنال تلفنی) یا غیرفعال (هشدار دهنده ) رفتار راننده به کار رود. نتایج این مطالعه، یافته های اولیه ای را در این زمینه ارایه می-دهد. همچنین بر اساس نتایج این مطالعه مکالمات طولانی و دشوار با تلفن همراه سبب کاهش کنترل راننده بر سرعت و افزایش آن پس از پایان مکالمه می شود. در حالی که در مکالمات کوتاه و ساده راننده پس از پایان مکالمه کنترل خود را بر سرعت رانندگی بازمی یابد. الگوی تغییرات سرعت پیش، حین و پس از مکالمه، در سیستم های فعال و غیر فعال درون خودرو برای کنترل ایمنی ترافیک قابل استفاده است. همچنین این سیستم ها می توانند از داده های مربوط به عملکرد مکالمه شامل تعداد کلمات، زمان سپری شده از مکالمه یا مکث های میان کلمات برای تحلیل میزان درگیرشدن راننده در تکلیف دوم (مکالمه) استفاده نمایند. به نظر می رسد، به دلیل گزارش نشدن تصادفاتی که تنها اندکی پس از پایان یک مکالمه تلفنی روی داده اند، تاثیر مکالمه با تلفن همراه بر بروز تصادفات کمتر از حد واقعی برآورد شده باشد.