معدنی شدن گوگرد و رابطه آن با میزان رس و شوری خاک

بروز مشکلات ناشی از تجمع کربنات کلسیم و افزایش ph خاک برای گیاهان در غالب مناطق خشک و نیمه خشک کشور به سبب ماهیت مواد مادری خاک ها و کمی نزولات آسمانی و نیز افزایش روزافزون سطح خاکهای شور و شور سدیمی، موجب تولید و همچنین کاربرد بیشتر فرآورده های کودی حاصل از گوگرد شده است. با این وجود اثرات گوگرد در خاک به میزان اکسیداسیون بیوشیمیایی آن توسط ریزجانداران مختلف وابسته است. به این منظور در این تحقیق عوامل مختلف خاکی تاثیرگذار شامل میزان رس و شوری خاک و همچنین زمان مصرف بر میزان اکسیداسیون بیوشیمیایی گوگرد در شرایط کنترل شده مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق در شرایط آزمایشگاهی در غالب دو آزمایش ، بدون وجود گیاه به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار انجام گرفت، در آزمایش اول تیمارها شامل میزان رس خاک در سه سطح{کم (کمتراز 15 درصد)، متوسط(15تا 30 درصد) و زیاد (بیشتر از30 درصد)}، میزان گوگرد در دو سطح (0و400 کیلوگرم در هکتار) با وجود (به میزان دو درصد وزنی گوگرد) یا عدم وجود مایه تلقیح تیوباسیلوس و در آزمایش دوم تیمارها شامل شوری خاک در سه سطح{ شوری کم ( 4 >ece )، شوری متوسط ( 8-4 = ece)و شوری زیاد ( 8 < (ece} ، میزان گوگرد در دو سطح (0و400 کیلوگرم در هکتار) با وجود (به میزان دو درصد وزنی گوگرد) یا عدم وجود مایه تلقیح تیوباسیلوس می باشد که به روش آزمایشگاهی خوابانیدن اجرا گردید. پس از 90 روز خوابانیدن نمونه ها، نتایج نشان داد که میزان اکسیداسیون گوگرد با افزایش مقدار رس و شوری خاک به ترتیب و به طور معنی داری افزایش و کاهش یافت که این تغییرات در شرایط حضور مایه تلقیح تیوباسیلوس نسبت عدم حضور آن شدیدتر اتفاق افتاد ، نتایج نشان داد که در شرایط حضور مایه تلقیح تیوباسیلوس میزان سولفات نمونه خاک نسبت به میزان سولفات اندازه گیری شده در روز سوم در نمونه های خاک با رس کم، متوسط و زیاد به ترتیب 2/3 ، 8/3 و 9/3 برابر و در شرایط عدم حضور مایه تلقیح تیوباسیلوس به ترتیب 5/2 ، 2/3 و 5/3 برابر افزایش یافت. همچنین میزان سولفات نمونه خاک نسبت به میزان سولفات اندازه گیری شده در روز سوم در نمونه های خاک با شوری کم، متوسط و زیاد به ترتیب 64/3 ، 94/2 و 74/2 برابر و در شرایط عدم حضور مایه تلقیح تیوباسیلوس به ترتیب 28/3 ، 42/2 و 07/2 برابر افزایش یافت. بیشترین میزان اکسیداسیون گوگرد در روز سوم آزمایش صورت گرفت به طوری که در شرایط عدم حضور مایه تلقیح تیوباسیلوس در نمونه های خاک با شوری کم، متوسط و زیاد به ترتیب برابر 3/50، 2/67 و 7/70 و در شرایط عدم حضور مایه تلقیح تیوباسیلوس به ترتیب برابر 6/33، 5/50 و 53 میکروگرم گوگرد بر سانتی متر مربع در روز بدست آمد. همچنین در نمونه های با شوری کم، متوسط و زیاد در شرایط عدم حضور مایه تلقیح تیوباسیلوس به ترتیب 7/62، 6/66 و 6/56 و در شرایط عدم حضور مایه تلقیح تیوباسیلوس به ترتیب برابر 3/46، 5/39 و 9/37 میکروگرم گوگرد بر سانتی متر مربع در روز بدست آمد