غربالگری بروسلا در اهداکنندگان خون در شهرستان اراک در سال 91- 1390

مقدمه : بروسلوز یا تب مالت از بیماری های مشترک بین انسان و حیوان است. بروسلوزیس در ایران یک بیماری بومی است که اساساً به علت بروسلا ملی تنسیس ایجاد می شود. در مناطق مختلف کشورمان ایران، شیوع این بیماری در استان های مختلف متغیر است و وفور آن در مناطق مختلف، یکسان نمی باشد، بطوری که در برخی از مناطق جنوب کشور، از کمترین میزان و در اصفهان و استان مرکزی، بر اساس برخی از مطالعات، از بیشترین میزان برخوردار بوده است. انتقال بروسلوز به انسان به صورت اولیه بوسیله ی تماس مستقیم با حیوانات آلوده و محصولات آنهاست. هرچند ارگانیسم می تواند با تعویض خون آلوده نیز انتقال یابد. با توجه به امکان انتقال بروسلا از راه خون هدف این مطالعه غربالگری بروسلا در اهداکنندگان خون که از جمله افراد سالم جامعه هستند در شهرستان اراک و نیاز به غربالگری بانک خون از نظر بروسلا است. در صورت آلودگی به بروسلا و مثبت شدن آنتی بادی ضد بروسلا در خون های اهدایی، غربالگری بانک خون از نظر بروسلا جهت جلوگیری از گسترش بیماری از راه خون و کاهش عوارض بیماری در شهرستان اراک ضروری است. مواد و روش ها : 1000 نفر داوطلب اهدای خون مراجعه کننده به پایگاه انتقال خون در شهرستان اراک در سال 91-1390 پس از تایید از نظر اهدا، وارد مطالعه شدند. پس از اخذ رضایت نامه cc 2 خون لخته از آنها جهت انجام آزمایش رزبنگال، رایت و 2me در حین اهدای خون گرفته شد. وسیله ی جمع آوری یافته ها پرسشنامه بود. پرسشنامه بر اساس اهداف و فرضیات مطالعه و متغیر ها تنظیم شده و از طرفی نتایج تمام آزمایشات در آن ثبت شد. آزمایش رزبنگال روی تمام نمونه ها به عمل آمد. در صورت مثبت بودن رزبنگال، تست آگلوتیناسیون لوله ای استاندارد انجام شد و درصورت رایت مثبت تست 2meو کشت خون به عمل آمد. افراد سروپوزتیو توسط انترن و پزشک معالج مورد معاینه و بررسی قرار گرفته و در صورت علامت دار بودن تحت درمان قرار گرفتند. در صورتی که علامتدار نبودند و تیتر سرولوژیک پایین داشتند تا 6 ماه تحت نظر قرار گرفتند تا در صورت علامت دار شدن یا افزایش تیتر سرولوژی درمان شوند. اطلاعات جمع آوری شده در جداول مادر وارد گردید و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss16 صورت گرفت. نتایج: نتایج آماری نشان داد که از 1000 نفر مورد مطالعه، 921 نفر(1/92%) مرد و 79 نفر(9/7%) زن بودند. میانگین سنی داوطلبان 23/37 ( با انحراف معیار 76/10) بود و کمترین سن اهداکننده خون 17 سال و بیشترین سن 67 سال بود. 881 نفر(1/88%) ساکن شهر و 119 نفر(9/11%) ساکن روستا بودند. 893 نفر(3/89%) مشاغل غیر مرتبط با دام و 40 نفر(4%) مشاغل مرتبط با دام (از قبیل قصاب، کارگر کشتارگاه و دامپروری) و 67 نفر(7/6%) خانه دار بودند. 415 نفر از داوطلبان(5/41%) مصرف لبنیات غیر پاستوریزه ( از قبیل شیر، خامه، بستنی، پنیر،....) داشتند و 585 نفر(5/58%) هیچگونه شرح حالی از مصرف لبنیات غیرپاستوریزه نمی دادند. 93 نفر از داوطلبان( 3/9%) شرح حال تماس با دام را می دادند و 907 نفر(7/90%) هیچگونه تماسی با دام نداشتند. سابقه ی ابتلای قبلی در 33 نفر(3/3%) از داوطلبان دیده می شد و 967 نفر (7/96%) هیچگونه سابقه ای از ابتلا به تب مالت نداشتند. 50 نفر از داوطلبان (5%)، سابقه ی تب مالت در خانواده خود طی 2 سال اخیر داشتند و 950 نفر(95%) سابقه ی خانوادگی ابتلا به تب مالت نداشتند. فقط در 4 نمونه رزبنگال مثبت شد که در آزمایش رایت آنها یک نفر تیتر 80/1 و سه نفر تیتر 20/1 داشتند. آزمون 2me و کشت خون روی هر 4 نمونه خون انجام شد که نتیجه درهیچ کدام مثبت نبود. هر 4 نفر تحت معاینه قرار گرفتند که علائم بروسلوز در هیچکدام دیده نشد.هر 4 داوطلب، 6 ماه تحت نظر قرار گرفتند که طی این 6 ماه نیز علامت دار نشدند. نتیجه گیری: با توجه به مطالعه فوق، غربالگری بروسلا بر خلاف مطالعات قبلی در پایگاه انتقال خون شهرستان اراک ضرورت ندارد که می تواند به علت تشخیص و درمان به موقع توسط پزشکان متخصص و شرح حال گیری دقیق توسط پزشکان پایگاه انتقال خون در اراک باشد. به طوری که از داوطلبانی که سابقه بروسلوز طی دو سال اخیر داشته باشند خونگیری به عمل نمی آید. به نظر می رسد پرسشنامه ی اخذ خون اگر به طور دقیق تکمیل گردد از انتقال تب مالت جلوگیری به عمل می آید و نیاز به غربالگری نمی باشد.