بررسی مقایسه ای اثر اقتصاد دانش محور بر توسعه انسانی در کشورهای با توسعه انسانی بالا، متوسط و پایین بین سال های 2009- 2000

چکیده: مفهوم توسعه در دهه های اخیر دچار تحول عمیقی شده است. در گذشته، افزایش درآمد سرانه واقعی و به تبع آن افزایش قدرت خرید از طریق رشد تولید ناخالص ملی ملاک توسعه بود. اما در اواخر قرن بیستم، با توجه به کاستی های این معیارها، شاخص جدیدی به نام توسعه انسانی معرفی گردید که به سه جنبه مهم از زندگی بشر توجهی ویژه دارد؛ آموزش، بهداشت و درآمد. پس از ارائه الگوهای مختلف برای دستیابی به توسعه، در نهایت الگوی اقتصاد دانش محور مطرح گردید که در فرآیند وصول به توسعه، توانمندی قابل توجهی دارد. هدف از این تحقیق، بررسی اثر اقتصاد دانش محور بر توسعه انسانی است. برای بررسی تجربی این اثر، تعداد 85 کشور، شامل 24 کشور با توسعه انسانی بالا، 46 کشور با توسعه انسانی متوسط و 15 کشور با توسعه انسانی پایین انتخاب شده اند و داده های این کشورها بین سال های 2000 تا 2009 مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق به دلیل استفاده از داده های مقاطع مختلف در طول زمان، برای تجزیه و تحلیل داده ها، روش داده های تابلویی استفاده شده است. برای بررسی تفاوت اثر اقتصاد دانش محور در کشورهای مختلف، کشورها بر اساس تعریف برنامه توسعه ملل متحد به سه گروه با توسعه انسانی بالا، متوسط و پایین دسته بندی شده و سه رگرسیون جدا و با سه روش داده های ترکیبی ، داده های تابلویی با اثرات ثابت و داده های تابلویی با اثرات تصادفی برای آن ها برآورد شد. نتایج نشان می دهد اقتصاد دانش محور دارای اثری مثبت و معنادار بر توسعه انسانی است. ضمن این که این اثر بین کشورهای با توسعه انسانی مختلف، متفاوت است.