بررسی تنوع ژنتیکی در لاین های موتانت گزینش شده برای مقاومت به ریزش دانه در کلزا, با استفاده از نشانگرهای مرفولوژیکی و ملکولی

این آزمایش با هدف بررسی تنوع ژنتیکی در لاین های موتانت گزینش شده برای مقاومت به ریزش غلاف در کلزا, با استفاده از نشانگرهای ملکولی در پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای در سال 1390 انجام شد. در این تحقیق دو لاین اکاپی و لیکرد و 32 لاین موتانت آن با استفاده از 20 آغازگر تصادفی rapd مورد ارزیابی قرار گرفت که فقط 12 آغازگر (opa-1، opa-2، opa-3، opa-4، opa-5، opa-8، opa-9، opa-10، opa-11، opa-13، opa-20 وopu-1) باندهای قابل قبولی را ایجاد نمودند. dna حاصل از بذور جوانه زده لاینها به روش ctab استخراج گردید و به وسیله آغازگرهای مورد مطالعه pcr گردیدند. محصول pcr در ژل 5/1 درصد آگاروز الکتروفورز شده و امتیازدهی باندهای موجود در هر ژل بر مبنای صفر و یک انجام شد.تجزیه واریانس مولکولی، ضریب تشابه، تجزیه خوشه ای، محتوای اطلاعات چند شکل (pic)، ضریب همبستگی کوفنتیک، تجزیه به مختصات اصلی (pcoa) برای داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزارهای ntsys و ginalax محاسبه گردید. بین جمعیت والدینی و موتانت ها در amova، اختلاف معنی داری مشاهده شد. آغازگرopa-1 با 8 نوار و آغازگر opa-3 با 3 نوار، به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد قطعات تکثیرشده را ایجاد نمودند. دامنه محتوای اطلاعات چند شکلی(pic) مشاهده شده در این تحقیق بین 202/0-473/0 بوده که آغازگرopa-9 با pic برابر473/0 بیشترین محتوای اطلاعات چند شکلی را داشته در مقابل، آغازگر opa-10 با pic برابر 202/0کمترین محتوای اطلاعات چند شکلی را داشت. در تجزیه خوشه ای براساس فواصل ادغام و ضریب تشابه ژاکارد، خط برش درنقطه 34/0 در نظر گرفته شد. بر این اساس ژنوتیپ ها در 4 گروه مختلف دسته بندی شدند.گروه اول شامل ژنوتیپ لیکرد به همراه تعداد 24 لاین موتانت حاصل از همین ژنوتیپ بود. رقم اکاپی به تنهایی و مستقل از سایر لاین ها در گروه دوم قرار گرفت. چهار لاین موتانت a3-16، a3-22، a3-17 و a3-10 در گروه سوم و دو لاین موتانت a2-2 و a19-4 در گروه چهارم قرار گرفتند. مقدار ضریب همبستگی کوفنتیک برای دندروگرام حاصل از روش همبستگی کامل با ضریب تشابه ژاکارد، 89/0 بدست آمد که نشان داد که حدود 89% اطلاعات ماتریس تشابه به دندروگرام منتقل شد است.در تجزیه به مختصات اصلی، مولفه اول 57% از تغییرات بین ژنوتیپ ها را بر اساس داده های ملکولی توجیه کرده و پس از آن مولفه های دوم و سوم بترتیب با مقادیر 40/4 و 77/3 درصد بیشترین واریانس را به خود اختصاص داده اند. نتایج نشان داد که آغازگرهای rapd مورد استفاده در این پژوهش در تمایز بین لاینها و تعیین روابط بین آنها به خوبی عمل کردند. بنابراین می توان آغازگر های rapd مورد استفاده در این مطالعه را به عنوان یک ابزار موثر و مفید در مطالعه تنوع ژنتیکی بین این سری از لاین های کلزا معرفی نمود.