ارائه طرح مدیریت حفاظت مجموعه فرشهای تالار سلام کاخ گلستان با تاکید بر ارزشهای ملموس و نا ملموس فرش ایران به عنوان میراث فرهنگی

کاخ گلستان از بناهای به جای مانده از ارگ تاریخی تهران است که روزگاری همانند نگینی در آن می درخشید . بناهای این کاخ در زمانهای مختلف ساخته شده و نام آن از تالار گلستان واقع در عمارت خروجی گرفته شده است . سابقه تاریخی آن به دوره صفویه باز می گردد ولی در دوره قاجار گسترش فراوان یافته و محل سکونت شاهان قاجار بوده است . در دوره قاجار بناهای متعددی در داخل ارک تهران بنا شده که عمدتاً در زمان فتحعلی شاه وناصر الدین شاه احداث گردیده است. در دوران رضا شاه پهلوی جهت مراسم رسمی و محل اقامت روسای جمهور و مهمانان خارجی استفاده می شد و پس از آن مجموعه گلستان بصورت موزه درآمد تا همگان بتوانند از آن دیدن نمایند. آنچه مربوط به این تحقیق می باشد وجود اشیای فرهنگی و بخصوص 6 تخته از فرشهایی است که در دوره قاجار و پهلوی برای تز ئین تالار سلام این مجموعه خریداری شده است. با توجه به اینکه بیش از 100 تا 150 سال از عمر این فرشها می گذرد و از آنجا که شرایط لازم از نظر مدیریت حفاظت و نوع نگهداری برای حفاظت آنها فراهم نبوده و هر یک از فرشها در معرض آسیبهای مختلف قرار گرفته اند، نخست نسبت به بررسی فرشها و آسیبهای وارده پرداخته و سپس متناسب با شرایط محیطی تالار سلام ، نوع کاربری ، دکوراسیون و فضای داخلی کاخ به تبیین وضع مطلوب و ارائه راه کارهای مناسب برای حفاظت پیشگیرانه از این فرشها اقدام نموده است . در این پژوهش ابتدا منابع کتابخانه ای ، اینترنتی و پژوهش های صورت گرفته پیرامون قدمت و تاریخچه کاخ و اشیای فرهنگی و بخصوص فرشهای موجود در آن، مبنا قرار گرفته و در تدوین رساله در فصل اول به بیان موضوع و روش تحقیق و در فصل دوم به مبانی نظری تحقیق شامل ساختار قالی ( فیزیک فرش) ، نخ ، الیاف و رنگینه های مورد استفاده و روشهای رنگرزی می پردازیم و سپس به آسیب شناسی عوامل مختلف بر روی الیاف قالی از طریق انواع آزمایشات مربوطه و تقسیم بندی انواع آسیب دیدگی و مرمت قالی و نیز بررسی عوامل تخریبی در موز ه ها بر روی قالیها و روشهای کنترل آنها پرداخته ایم. در ادامه پژوهش و در فصل سوم به یافته های میدانی پژوهش شامل بررسی و ارزیابی عملی و فنی هر یک از قالیهای تالار سلام و تهیه گزارش بصری اقدام شده است و در فصل چهارم با توجه به شرایط هر یک از قالیها از نظر میزان و نوع آسیب دیدگی ، نحوه قرار گیری قالیها ، شرایط محیطی تالار و امکان تامین شرایط و منابع لازم ، نسبت به ارائه راه کارهای حفاظت پیشگیرانه و مدیریت حفاظت با توجه به ارزشهای ملموس و غیر ملموس فرش ایران بعنوان یک میراث فرهنگی تاکید و توجه شده است.