بررسی تطبیقی دیپلماسی آب بر روابط ایران با کشورهای همسایه شرقی و غربی(هیدروپلیتک رودخانه های مرزی)

پژوهش حاضر براساس ماهیت و روش در زمره تحقیقات تحلیلی وتوصیفی است.سوال اصلی پژوهش جایگاه دیپلماسی آبی (هیدروپلیتیک)رودخانه های مرزی ایران (اروندرود، هیرمند و هریررود) در مناسبات آینده ایران با کشور های عراق و افغانستان می باشد.بادرنظر گرفتن متغیرهای مرتبط با موضوع یعنی متغیرهای مستقل (دیپلماسی آبی رودخانه مرزی ایران)وتاثیرگذاری آنها برمتغیرتابع(مناسبات آینده کشور باعراق و افغانستان می باشد)سعی دراثبات فرضیه پژوهش گردید.این فرضیه بیان می کندکه: اهمیت دیپلماسی آبی رودخانه های مرزی ایران با کشور های عراق و افغانستان آن هم درچارچوب هیدرو پولتیک منطقه ای در خاور میانه، می تواند مسأله ای جدی در مناسبات آینده کشور با همسایگان مذکور باشد. با افزایش نیاز به آب، درگیری های بین المللی شدت بیشتری خواهد یافت. از جمله مناطقی که به شدت تهدید می شود منطقه خاورمیانه است که 87 درصد از اراضی آن را صحراها تشکیل داده اند. رژیم حقوقی حاکم بر آبهای مشترک و قوانین موجود بین المللی ضمانت اجرایی و بازدارندگی لازم را ندارد. بحرانی که تنها از طریق اعمال برنامه ریزی های کلان و واقع بینانه و مبتنی بر تعاملات منطقه ای و بین المللی، با استفاده از تمامی امکانات و ظرفیت ها در سایه دیپلماسی فعال آبی قابل کنترل خواهد بود. ایران نیز همواره بر سر تقسیم آبهای مرزی با همسایگان خود اختلاف داشته است.معاهده هاوحکمیت های صورت گرفته درطول سالیان گذشته ووقوع بیش از 25 جنگ در طول چهارصد سال گذشته در این خصوص نشان ازاهمیت موضوع درمناسبات باهمسایگان دارد. هیدروپلیتیک همچنان در حوزه های آبی مشترک ایران با همسایگان خود، مخصوصا عراق و افغانستان نقش آفرینی می کند. و قطعا" دیپلماسی آبی با توجه به هیدروپلیتیک آب در خاورمیانه جایگاه ویژه و غیر قابل انکاری در مناسبات آینده ایران باهمسایگان از جمله کشورهای عراق و افغانستان دارد.