ارزیابی در محل میزان تخریب بناهای چوبی تاریخی با استفاده از آزمون غیر مخرب موج تنش: مطالعه موردی یک بنا در بافت فرهنگی گرگان

در کشور ما ساختمان های تاریخی زیادی وجود دارد که حفاظت از آن ها علاوه بر ارزش فرهنگی، تاریخی و مذهبی از دیدگاه گردشگری و جذب توریسم نیز لازم و ضروری است. در تعداد زیادی از این بناها علاوه بر مصالح بنایی سنتی، از چوب به عنوان یک عنصر باربر استفاده شده است. این عناصر باربر غالبا شامل تیر، ستون، سیستم سقف و سیستم کف این ساختمان هاست. این بناها در اثر گذشت زمان و عوامل متعدد محیطی و جغرافیایی در معرض تخریب و آسیب قرار گرفته اند. برخی از این آسیب ها پنهان بوده و با ارزیابی بصری قابل تشخیص نیستند. لذا برای ارزیابی وضعیت درونی اعضای چوبی به روشی سریع، کارامد و مقرون به صرفه نیاز است که قادر به تشخیص معایب درونی اعضای چوبی باشد. تحقیق حاضر بر روی یکی از بناهای بافت فرهنگی گرگان انجام گرفت. در این تحقیق وضعیت اعضای چوبی باربر خانه تاریخی رضا قلی نژاد نظیر کلاف های چوبی سرتاسری و خرپاهای چوبی سقف، توسط دستگاه آزمون غیر مخرب موج تنش مورد ارزیابی قرار گرفت. سرعت موج تنش در هر عضو مورد آزمون، توسط دستگاه موج تنش اندازه گیری شد. همچنین گونه های چوبی مورد استفاده مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج نشان داد مقدار سرعت موج تنش در نمونه های سالم از نمونه های تخریب شده بیشتر و اعضایی که سرعت موج تنش عبوری از آن ها در سطح پایینی قرار داشت، مظنون به پوسیدگی و تخریب بودند. نتایج بدست آمده نشان داد اعضایی که دچار حمله حشرات، نفوذ رطوبت و تنش های ناشی از بارگذاری بودند تخریب شدیدتری در مقایسه با سایر اعضا داشتند. همچنین بخش هایی که در جهت باد غالب منطقه قرار داشتند دچار تخریب شدیدتری بودند.