بررسی اثر کانتاریدین بر لیشمانیازیس جلدی در شرایط in vitro و in vivo و مطالعه آپوپتوزیس در لیشمانیا و ماکروفاژ آلوده به انگل و سنجش سایتوکاین های اینترفرون گاما و اینترلوکین 4

لیشمانیا تک یاخته ایی تاژکدار و عامل لیشمانیوز است، لیشمانیوز مشکل عمده سلامت در بسیاری از کشورها، بخصوص کشورهای در حال توسعه است. لیشمانیا ماژور عامل لیشمانیوز جلدی است، این بیماری در برخی از نقاط ایران به شکل اندمیک وجود دارد. درمان اصلی لیشمانیوز جلدی استفاده از ترکیبات 5 ظرفیتی آنتی موآن است که به دلیل سمی بودن، عوارضی را به همراه دارند، همچنین احتمال عود بیماری وجود دارد. کانتاریدین ترکیبی ترپنوئیدی است که در سوسک های خانواده meloidae و oedomeridae وجود دارد و ماده ایی تاول زا ست. از آن برای درمان سرطان و زگیل استفاده شده است. همچنین القائ کننده آپوپتوز در سلول های مختلف سرطانی است. در این تحقیق اثر کانتاریدین با غلظت های µg/ml 5/0، 1، 2، 5، 10، 20 و 50 بر پروماستیگوت های لیشمانیا ماژور، ماکروفاژ غیر آلوده و ماکروفاژ آلوده به آماستیگوت انگل در شرایط in vitro با تست های mtt و فلوسایتومتری بررسی شد. همچنین اثر آن به صورت پماد 05/0، 1/0 و 5/0 درصد بر زخم لیشمانیایی در موش balb/c بررسی شد. بار انگلی به وسیله real time pcr در موش های آلوده تعیین شد و سایتوکاین های ifn-? و il-4 توسط elisa ارزیابی شدند. نتایج mtt نشان داد که بالاترین درصد کشندگی (54/55%) در پروماستیگوت ها، در گروه مواجه شده با کانتاریدین µg/ml50 پس از 48 ساعت بود. این میزان در ماکروفاژ غیر آلوده و ماکروفاژ آلوده به انگل پس از 72 ساعت به ترتیب، 86/22% و 97/29% بود. بیشترین میزان کشندگی تعیین شده به وسیله فلوسایتومتری در پروماستگوت های مواجه شده با کانتاریدین µg/ml 50 پس از 72 ساعت 50/68% و در ماکروفاژهای غیر آلوده و ماکروفاژهای آلوده پس از 48 ساعت به ترتیب، 34/49% و 81/61% بود. گروه درمان شده با کانتاریدین 05/0% کمترین میزان سرعت رشد زخم را داشت. در گروه درمان شده با کانتاریدین 5/0% اندازه زخم بیشتر شده بود. همچنین میزان ifn-? در گروه های تحت درمان با کانتاریدین پایین تر از گروه درمان نشده (کنترل) بود، ولی میزان il-4 تغییر چندانی نکرد. کانتاریدین با ایجاد تاول باعث تحریک واکنش التهابی و ارتشاح نوتوفیل ها و ماکروفاژها در محل تاول می شود. همچنین به دلیل تحریک تولید سایتوکاین ها از جمله میلو پراکسیداز باعث تخریب بافت می شود. با این حال انگل و ماکروفاژ آلوده به انگل را از طریق القائ آپوپتوز از بین می برد. با ادامه تحقیقات بیشتر می توان کانتاریدین را به عنوان درمانی برای لیشمانیوز جلدی معرفی کرد.