بررسی کاریوتیپ و تنوع ژنتیکی درpapaver somniferum و برخی جمعیت های bracteatum papaver با نشانگرissr

papaver از بزرگترین و مهمترین جنس خانواده ی papaveraceae با بیش از 80 گونه می باشد. دو گونه ی p. bracteatum با دارا بودن تبائین فراوان و p. somniferum با برخورداری از انواع آلکالوئید از اهمیت دارویی ویژه ای برخوردار هستند. در این تحقیق تنوع دو گونه ی مذکور با استفاده از صفات کاریوتیپی و نشانگرهای issr مورد ارزیابی قرار گرفت. برای هر گونه ویژگی های کاریوتیپی شامل طول کروموزوم، طول بازوهای بلند و کوتاه، نسبت بازوها و طول نسبی هر کروموزوم اندازه گیری شد. همچنین جهت تعیین وضعیت تقارنی کروموزوم ها، پارامترهای مرتبط با سنجش تقارن محاسبه گردید. نتایج نشان دادند هر دو گونه دیپلوئید بوده، اما تعداد کروموزوم های پایه بین دو گونه متفاوت بوده بطوریکه p. bracteatum دارای 7x= و p. somniferum دارای 11x= می باشد. فرمول کاریوتیپی در گونه ی p. bracteatum بصورت m5sm+2 و در گونه ی p. somniferum بصورت m1+st1+sm9 می باشد. براساس جدول دو طرفه یstebbins گونه ی p. bracteatum در کلاس a3 و گونه ی p. somniferum در کلاس b3 قرار می گیرد. بین دو گونه به لحاظ ویژگی های کاریوتیپی و وضعیت تقارن کروموزوم ها تنوع وجود داشت. برای ارزیابی تنوع ژنتیکی در سه جمعیت از دو گونه ی مذکور papaver از 15 آغازگر issr استفاده گردید. 135 مکان قابل امتیازدهی تکثیر گردید که 117 مکان چندشکل بود (6/86%). تعداد مکان های چندشکل تولیدشده از 1 تا 12 می باشد. بیشترین مکان چند شکل توسط آغازگر ubc885 (12 باند) تولید شد. تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه ای بین گونه ها (64%) در مقایسه با درون گونه ها وجود دارد. همچنین ضریب شانون (i) و هتروزیگوسیتی مورد انتظار (he) در p. bracteatum بیشتر از p. somniferum محاسبه گردید. تجزیه کلاستر بر مبنای ضریب تشابه جاکارد و روش upgma جمعیت های مربوط به دو گونه را ازهم متمایز نمود. pcoa نتایج مشابهی را نشان داد. نتایج مطالعه نشان داد که تنوع قابل ملاحظه ای در هر دو گونه وجود دارد و می توان از این نشانگرها در راستای حفاظت و اصلاح این گونه ها استفاده نمود.