اثر حمایت سازمانی ادراک شده بر تعهد عاطفی، خشنودی شغلی و عملکرد شغلی با میانجیگری اعتماد به سازمان و عزت نفس سازمان محور در کارکنان ستادی شرکت ملی حفاری ایران

با توجه به اینکه انسان ها در هر نهاد اجتماعی به دنبال برآورده ساختن نیازهای مادی- اجتماعی خود می باشند، سازمان ها نیز مانند هر نهاد اجتماعی دیگر، محیطی برای کامروا شدن نیازهای کارکنان هستند. سازمانهای امروزی که در عصر تغییرات سریع و رقابت های تنگاتنگ و فشرده به سر می برند برای حفظ بقای خود نیازمند سرمایه انسانی متعهد، بهره ور، خشنود، بالنده و وفادار می باشند. دستیابی به این منظور، نیازمند برقرار شدن یک تعامل مطلوب و سازنده بین سازمان و کارکنان است، تا از طرفی سازمان با ایجاد شرایط مطلوب کاری، نیازها و خواسته های کارکنان را برآورده سازد و کارکنان نیز از طرف دیگر در جهت دستیابی سازمان به اهدافش حرکت نمایند. بسیاری از محققان بیان داشته اند که حمایت سازمانی ادراک شده می تواند نگرش های کارکنان نسبت به شغل خود و عملکرد شغلی آنان را تحت تاثیر قرار دهد (رودز و ایزنبرگر، 2002؛ ایزنبرگر و همکاران، 2004؛ پک، 2005؛ ریگل و همکاران، 2009؛ گاربر و تکلیب، 2010). با این وجود به نظر می رسد مکانیسم های متعددی در این رابطه نقش میانجی گر را دارند و بهتر می توانند به تبیین این رابطه بپردازند. پژوهش حاضر الگویی پیشنهادی از اثر حمایت سازمانی ادراک شده بر تعهد عاطفی، خشنودی شغلی و عملکرد شغلی با میانجی گری اعتماد به سازمان و عزت نفس سازمان محور را می آزماید. یافته های این پژوهش می تواند به خط مشی گذاران کمک نماید تا به تعهد عاطفی، خشنودی شغلی و عملکرد شغلی کارکنان، نظری ویژه داشته و علل آن را تحت کنترل درآورند. فرضیه های پژوهش به شرح زیر هستند: 1- حمایت سازمانی ادراک شده اثر مثبت مستقیم بر اعتماد به سازمان دارد. 2- حمایت سازمانی ادراک شده اثر مثبت مستقیم بر عزت نفس سازمان محور دارد. 3- اعتماد به سازمان اثر مثبت مستقیم بر تعهد عاطفی دارد. 4- اعتماد به سازمان اثر مثبت مستقیم بر خشنودی شغلی دارد. 5- اعتماد به سازمان اثر مثبت مستقیم بر عملکرد شغلی دارد. 6- عزت نفس سازمان محور اثر مثبت مستقیم بر تعهد عاطفی دارد. 7- عزت نفس سازمان محور اثر مثبت مستقیم بر خشنودی شغلی دارد. 8- عزت نفس سازمان محور اثر مثبت مستقیم بر عملکرد شغلی دارد. 9- حمایت سازمانی ادراک شده اثر مثبت مستقیم بر تعهد عاطفی دارد. 10- حمایت سازمانی ادراک شده اثر مثبت مستقیم بر خشنودی شغلی دارد. 11- حمایت سازمانی ادراک شده اثر مثبت مستقیم بر عملکرد شغلی دارد. 12- حمایت سازمانی ادراک شده اثر مثبت غیر مستقیم (از طریق اعتماد به سازمان) بر تعهد عاطفی دارد. 13- حمایت سازمانی ادراک شده اثر مثبت غیر مستقیم (از طریق اعتماد به سازمان) بر خشنودی شغلی دارد. 14- حمایت سازمانی ادراک شده اثر مثبت غیر مستقیم (از طریق اعتماد به سازمان) بر عملکرد شغلی دارد. 15- حمایت سازمانی ادراک شده اثر مثبت غیر مستقیم (از طریق عزت نفس سازمان محور) بر تعهد عاطفی دارد. 16- حمایت سازمانی ادراک شده اثر مثبت غیر مستقیم (از طریق عزت نفس سازمان محور) بر خشنودی شغلی دارد. 17- حمایت سازمانی ادراک شده اثر مثبت غیر مستقیم (از طریق عزت نفس سازمان محور) بر عملکرد شغلی دارد. در این پژوهش، جامعه ی آماری شامل تمامی کارکنان ستادی شرکت ملی حفاری ایران است که تعداد آن ها در زمان اجرای تحقیق (تابستان 1390) جمعا 9818 نفر می باشد، از این تعداد 360 نفر برای فرضیه آزمایی و 90 نفر به عنوان نمونه جهت اعتباریابی با روش تصادفی ساده انتخاب شدند. از بین پرسشنامه های مربوط به اعتباریابی 70 مورد (77%)، و از بین پرسشنامه های مربوط به فرضیه آزمایی نیز تعداد 318 مورد (88%) برگشت داده شد. به منظور ارزیابی الگوی پیشنهادی، از الگویابی معادلات ساختاری (sem)، و همچنین برآورد حداکثر درست نمایی با استفاده از نرم افزارهای amos ویراست 16 و spss ویراست 16 استفاده شد. جهت تعیین کفایت برازش الگوی پیشنهادی با داده ها، ترکیبی از شاخص های برازندگی به شرح زیر مورد استفاده قرار گرفتند: 1) مقدار مجذور کای (2?)، 2) شاخص هنجار شده مجذور کای (نسبت مجذور کای بر درجات آزادی)، 3) شاخص برازندگی هنجار شده (nfi)، 4) شاخص برازندگی تطبیقی (cfi)، 5) شاخص برازندگی افزایشی (ifi)، 6) شاخص توکر-لویس (tli) و 7) جذر میانگین مجذورات خطای تقریب (rmsea). برای تعیین پایایی مقیاس ها از روش آلفای کرونباخ و تنصیف استفاده شد. تعیین اعتبار ابزارها از طریق اعتبار ملاکی مشخص گردید. از روش بوت استراپ در برنامه ی ماکروی پریچر و هیز (2008)، برای تعیین معنی داری مسیرهای غیر مستقیم استفاده گردید. در این پژوهش روابط 6 متغیر در الگو مورد بررسی قرار گرفته است. برازندگی الگوی پیشنهادی بر اساس سنجه های برازندگی که قبلاً به آن ها اشاره شد ارزیابی گردید. با توجه به شاخص های برازندگی برای الگوی پیشنهادی برازندگی مطلوبی به دست آمده است که پس از حذف مسیرهای غیر معنی دار مقداری کاهش یافته است. و در نهایت نتیجه ی تحلیل، برازندگی خوبی برای الگوی نهایی یافت.