تعیین غلظت خونی آرتمزینین به دنبال مصرف خوراکی دوزهای بالای آن به صورت مزمن (دوز متوالی) و حاد ( تک‏دوز ) در جوجه های گوشتی

چکیده : مقدمه و هدف: داروی آرتمیزینین از هزاران سال پیش در طب سنتی برای درمان مالاریا ، انگلهای روده ای ، کنترل تب و غیره استفاده شده است، اما ایده امکان مصرف دامپزشکی این داروها به سالهای اخیر باز می گردد . مطالعات اولیه حاکی از مفید بودن این ماده در کنترل بیماری کوکسیدیوز می باشد. مطالعات اندک اخیر حاکی است که آرتمیزینین می تواند به عنوان یک فاکتور موثر و ایمن برای کنترل بیماری کوکسیدیوز و جایگزینی مناسب برای داروهای شیمایی موجود باشد . لذا شناخت پارامترهای فارماکوکینتیک آرتمیزینین جهت فرمولاسیون و ارائه به بازار مصرف ضروری می باشد. این مطالعه به منظور تعیین غلظت خونی آرتمزینین به دنبال مصرف خوراکی دوزهای بالای آن به صورت مزمن (دوز متوالی) و حاد ( تک‏دوز ) در جوجه های گوشتی انجام شده است. مواد و روش کار: تعداد 112 قطعه جوجه یک روزه هیبرید 308 نژاد راس (ross) خریداری و در قفسهای سیمی نگهداری و با جیره مناسب و رعایت شرایط استاندارد پرورش یافت. جوجه ها به سه دسته تقسیم شدند. دسته اول(درمان مزمن ) شامل 5 گروه12تایی بودند که از 8 روزگی به ترتیب به میزان صفر، ppm17، ppm34، ppm68، ppm136 آرتمیزینین روزانه از طریق غذا 42 روزگی دریافت کردند. جوجه های دسته ی دوم که تحت درمان آرتمیزینین به صورت تک دوز قرار گرفتند شامل 8گروه 5تایی بودند که در 30 روزگی به ترتیب میزان صفر، mg10،mg50،mg250،mg1000،mg1250،mg2500 آرتمیزینین از طریق خوراکی دریافت کردند. دسته سوم از جوجه ها شامل جوجه بود که12 آرتمیزینین محلول در dmso به میزانppm1000 دریافت کردند. جوجه های همه گروهها پس از آخرین دوز داور کشتار شده خونگیری انجام گرفته. نمونه پلاسما جدا گردید و برای انالیز بعدی در دمای20- نگهداری می گردید.آرتمیزینین موجود در نمونه های خون با استفاده از سیستم hplc اندازه گیری شد. داده های به دست امده یه صورت mean ±se ارایه شده ، با استفاده از روش oneway anova و تست tukey مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت نتایج: در دسته اول که شامل دوزهای تجویز شده مزمن آرتیمیزینین می باشد اختلاف معنی داری بین گروهها مشاهده نگردید .(p?0/05) اما در دسته دوم که شامل دوزهای تجویز شده حاد آرتیمیزینین می باشد بین گروه های ppm10000 و ppm5000 اختلاف معنی داری مشاهده شد (p?0/05). داروی ppm1000 محلول در dmso نسبت به همه گروه های قبلی خود و حتی گروه mg1000 محلول در اتیل الکل دارای اختلاف معنی داری بود (p?0/05). نتیجه گیری: بنابر پایین بودن عوارض مسمومیت حتی در دوزهای بالاتر از حد درمان و همه این تغییرات آماری بیانگر یکی از پارامترهای فارماکوکینتیکی آرتمیزینین تحت عنوان این جمله مورد نظر می باشد که میزان جذب خونی آرتمیزینین از طریق گوارش پایین است زیرا با بالا رفتن دوز مصرفی به صورت خوراکی انتظار بالا بودن میزان سطح خونی آرتمیزینین را داریم که نتایج در دوزهای پایین مزمن و حاد این را نشان نمی دهد. کلمات کلیدی: آرتمیزینین، حاد و مزمن، جوجه، فارماکوکینتیک، کروماتوگرافی