بررسی اثر میزان رس در کارآیی روش استخراج بخارات (sve) در پاکسازی خاک

در سالهای اخیر، با رشد سریع اقتصادی در کشورهای در حال توسعه مانند ایران، آلودگی محیط زیست در اثر پسماندها به صورت مکرر اتفاق می افتد. مواد آلی فرار (vocs) مهمترین آلاینده هایی هستند که سلامتی محیط زیست را بخطر انداخته اند. استخراج درجای بخارات خاک(in situ soil vapor extraction) که ممکن است با روش تزریق هوا (air sparging) همراه شود به عنوان ابزاری موثر در پاکسازی خاکهای غیراشباعِ آلوده شده با vocs شناخته میشود. این روش شامل عملکرد ایجاد خلا در شبکه خاک است که با ایجاد جریان هوا موجب تبخیر، جدایی ذرات از خاک و تغییر فاز آلاینده از حالت محلول به گاز شده و در نهایت آلاینده به سمت چاه های استخراج حرکت میکند. مزیت sve نسبت به سایر روش های پاکسازی به علت هزینه کم، آسان بودن نصب و راه اندازی و نیاز به تجهیزات مختصر برای آن می باشد. در تمامی پروژه های انجام شده در امریکا در خلال سالهای 1980 تا 1990، sve سهم عمده ی 26 درصدی را به خود اختصاص داده بود. روشهای کنونی طراحی sve اکثرا برپایه اطلاعات تجربی بوده و شناخته ها در مورد مکانیزم حرکت جرم در خلال sve بسیار محدود است. همچنین دانسته های کنونی در زمینه کنترل متغیرهای این روش مانند نرخ جریان، نفوذپذیری خاک، میزان رطوبت و مواد آلی خاک ناچیز می باشد. در این پژوهش پارامتر جنس خاک و تاثیر آن بر راندمان روش sve مورد بررسی قرار گرفته است. بدین صورت که تاثیر درصد رس های مختلف (0، 10 و20درصد) موجود در خاک ماسه بادی آلوده به گازوئیل در پایلوت ساخته شده آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفته است. با افزایش میزان رس در خاک ماسه بادی راندمان پاکسازی به شدت کاهش می یابد بطوریکه در حالت عدم وجود رس، راندمان پاکسازی بعد از 24 ساعت تا 78/4 % پیشرفت داشته است. هنگامی که خاک دارای 20% رس باشد راندمان حذف به میزان 53/16 % کاهش می یابد و به 25/24 % می رسد. اگر درصد رس تا 40% افزایش یابد راندمان حذف به میزان 1/49 % کاهش یافته و به 23/75 % می رسد.