مطالعه سفال های اژدری ( آمفورا) پارتی و ساسانی خلیج فارس و کاربردهای تجارت دریایی و غیر آن.

آمفورا به خمره های اژدری شکلی اطلاق می گردد که در سرتاسر مدیترانه دیده می شود و دارای پایه ای نوک تیز و دهانه ای نسبتا باز بوده و ظرفی مناسب برای حمل مایعات در تجارت دریایی بوده است. سفال معادل آمفورا در خلیج فارس ، خمره های اژدری شکل است که دارای فرم قابل مقایسه با آمفورا بوده اما از ویژگیهای محلی نیز برخوردار است. این خمره ها که در ابعاد مختلف ساخته شده اند بصورت قیر اندود در داخل ظرف دیده می شوند تا بدینوسیله از نفوذ مواد خارجی به درون و از خروج مایعات با ارزش داخل ظرف جلوگیری نماید. چیدمان سفال اژدری شکل بدلیل پایه نوک تیز و دهانه باز و فاقد گردن آنها، بسیار آسان بوده و قفل و بست محکمی را در داخل کشتی ایجاد می نمود. براساس مطالعات باستان شناسی خمره های اژدری در خلیج فارس حدود یک هزار سال از آغاز دوره پارت تا اوایل دوره ساسانی و دو قرن اوایل اسلام در تجارت دریایی خلیج فارس جهت حمل مایعات با ارزش همچون روغن، شراب و .... مورد استفاده قرارگرفته اند. در گلالک شوشتر مربوط به دوره الیمائی ها، لایه 17 شوش مربوط به دوره پارت، چندین محوطه در شبه جزیره بوشهر مانند گورستان شغاب ، هزار مردان و محوطه ای نزدیک به آن، و مناطق دیگری همچون بندر مهرویان، سی نیز و سیراف، و در حاشیه جنوبی خلیج فارس قطعاتی از این سفال قابل مشاهده است. البته گستردگی این سفال بدلیل حضور در تجارت دریایی ، در محوطه ها و بنادر تاریخی هند، سریلانکا و شرق افریقا نیز قابل دستیابی است. حضور این نوع سفال تنها در خشکی نبوده و در جای جای خلیج فارس در درون آب دریا نیز می توان گستردگی فراوانی از آن مشاهده نمود. سواحل بندر ریگ ، سواحل جلالی بوشهر و کشتی مغروقه در آبهای سیراف از آن جمله است. پراکندگی این سفال نشان دهنده گستردگی تجارت دریایی در دوره های ساسانی و اوایل اسلام در خلیج فارس است.