اثرات ضد باکتری، آنتی اکسیدان و سمیت عصاره و اسانس توده های بومی گیاهان مینای اصفهانی (tanacetum lingulatum (boiss) bornm ) و مینای پرکپه (tanacetum polycephalum schultz bip subsp. polycephalum) استان اصفهان

گیاهان دارویی از هزاران سال پیش منابع با اهمیتی برای تولید دارو بوده اند. در این میان گیاهان معطر یا آروماتیک از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند. تنوع فوق العاده گیاهان و امکان وجود ترکیبات شیمیایی متنوع در آن ها، شناسایی و بررسی اثرات گوناگون بیولوژیکی را در این گیاهان ضروری می سازد. جنس tanacetum با نام های انگلیسی costmaryو tansy و با نام های فارسی مخلصه، مینا و بابونه گاوی در جهان حدوداً 200 گونه دارد و مناطق پراکنش آن در سراسر اروپا و غرب آسیا است. این جنس در ایران 26 گونه گیاه علفی دائمی و گاهی بوته-ای دارد که 12 گونه آن انحصاری ایران است. گیاهان متعلق به این جنس دارای خواص دارویی بوده و از گذشته-های دور در درمان بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرند.tanacetum polycephalum schultz-bip subsp polycephalum با نام فارسی مینای پرکپه و tanacetum lingulatum (boiss) bornm. با نام فارسی مینای اصفهانی یا مینای زبانکی در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. در این تحقیق با استفاده از کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی نوع و میزان ترکیبات موجود در اسانس این گیاهان شناسایی گردید. جهت ارزیابی میزان سمیت عصاره دم کرده این گیاهان از مدل گیاهی پیاز استفاده گردید. نتایج این تست نشان داد که عصاره دم کرده این گیاهان حتی در حداقل غلظت مورد آزمایش (5 میلی گرم در میلی لیتر) بر روی سلول های ریشه دارای اثرات سمیت و موتاژنی بود. اثرات آنتی باکتریایی اسانس و عصاره های متانولی، اتانولی، آبی و هیدروالکلی و عصاره های گیاهان بر روی 10 باکتری بیماری زای انسانی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین مقادیر mic و mbc این عصاره ها بر روی این باکتری ها ارزیابی شد. نتایج نشان داد که باکتری های گرم مثبت نسبت به باکتری های گرم منفی به عصاره ها حساسیت بیشتری داشتند. همچنین قطر هاله های بازدارندگی حاصل از اسانس ها نسبت به عصاره ها بیشتر بودند. در بررسی میزان فنول و فلاونوئید عصاره متانولی این گیاهان، مشخص گردیدکه تفاوت معنی داری در مقدار این ترکیبات در بین این دو گیاه وجود ندارد. ارزیابی خواص آنتی اکسیدانی این عصاره ها به روش dpph انجام شد و مشخص گردید که ic50 این عصاره ها برابر یا نزدیک ic50 اسید آسکوربیک است. در بررسی القا ریشه مویین به این دو گیاه، از ریزنمونه های برگی، هیپوکوتیل، ساقه و گیاهچه کامل (بدون ریشه) در سن های 10،15 و 20 روزه استفاده گردید. به منظور تراریخت نمودن از دو استرین اگروباکتریوم ریزوژنز ar15834 و pbi9543 استفاده شد. ریشه های گیاه تا حدودی در محیط حاوی آنتی بیوتیک رشد کردند. برای تایید انتقال ژن، بررسی مولکولی از طریق آنالیز pcr (با استفاده از آغازگر اختصاصی ژن rol b )انجام گرفت. نتیجه آنالیزpcr عدم تراریختی ریشه ها را نشان داد.