بررسی اثرتستوسترون(آندروژن)، فیناستراید(آنتی آندروژن) و گنادکتومی بر میزان عناصر کمیاب روی، کروم، بور و هورمون های انسولین و تیروکسین در سرم موش سفید صحرایی

آندوژن ها از جمله تستوسترون و دی هیدرو تستوسترون هورمون های استروئیدی هستند که توسط سلول های بیضه و نیز مقدار جزئی توسط غده آدرنال تولید می شوند. آندروژن ها معمولاً به عنوان عوامل افزاینده عملکرد مورد استفاده می باشند. ورزشکاران برای بالابردن عملکرد مرتباً از این داروها استفاده می کنند . تحقیقات انجام شده نشان می دهد که غلظت بالای تستوسترون در پلاسما بر میزان ترشح انسولین و هورمون های غده تیروئید اثر دارد و نیز بین استروئیدهای جنسی و عناصر کمیاب ارتباط وجود دارد. هدف از این پژوهش بررسی اثر تستوسترون و داروی فیناستراید که تبدیل تستوسترون به دی هیدروتستوسترون را مهار می کند بر میزان هورمون های انسولین و تیروکسین و عناصر کمیاب روی، کروم و بور در موش های صحرایی نر بالغ بود. روش مطالعه: تعداد 40 موش صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار به 5 گروه تقسیم شدند(n=8): 1- گروه کنترل دریافت کننده حجم مساوی از حلال تستوسترون (روغن کنجد ) 2- گروه گنادکتومی شده دریافت کننده حلال تستوسترون 3- گروه گنادکتومی نشده دریافت کننده داروی فیناستراید با دوز روزانهmg/kg 20 4- گروه گنادکتومی نشده دریافت کننده تستوسترون آنانتات با دوز روزانه mg/kg 5 (به صورت تزریق درون صفاقی) 5- گروه گنادکتومی نشده دریافت کننده تستوسترون انانتات با دوز روزانه mg/kg 20 . در هر گروه پس از 35 روز نمونه های سرم جهت اندازه گیری میزان هورمون های انسولین و تیروکسین از طریق روش رادیوایمنواسی و کیت-های ویژه و جهت اندازه گیری میزان عناصر کمیاب روی، کروم و بور توسط طیف سنجی نشری پلاسمایی جفت شده القایی تهیه شد. یافته ها: سطح سرمی هورمون تیروکسین در گروه های گنادکتومی شده p < 0.01))، دریافت کننده فیناستراید ( p < 0.05) و دریافت کننده تستوسترون دوز بالاp < 0.001)) و دوز پایین p < 0.05)) نسبت به گروه کنترل در سطح پایین تری بود. میزان هورمون انسولین در گروه هایی که تستوسترون دریافت کردند نسبت به گروه کنترل افزایش یافت که این افزایش در گروهی که تستوسترون دوز کم (5 mg/kg)، را دریافت کردند معنادار بودp < 0.01)). در گروه گنادکتومی میزان هورمون انسولین به طورمعنادار کاهش یافت( p < 0.05)اما در گروه تیمار با فیناستراید تغییر معناداری در میزان هورمون انسولین در سرم دیده نشد. اندازه گیری عناصر کمیاب سرم در بررسی-های ما نشان داد که، میزان عنصر روی در گروه های دریافت کننده تستوسترون (p < 0.001)و فیناستراید( p < 0.05) نسبت به گروه کنترل به طور معنادارافزایش یافت و در گروه گنادکتومی شده میزان روی به طور معنادار( p < 0.05)کاهش یافت. میزان کروم درگروه های دریافت کننده تستوسترون( p < 0.001) و فیناستراید( p < 0.05) نسبت به گروه کنترل، به طور معنادار کاهش یافت و در گروه گنادکتومی میزان کروم اغزایش یافت اما این افزایش معنادار نبود. میزان بور در گروه دریافت کننده تستوسترون با دوز 5 mg/kg و گروه دریافت کننده فیناستراید نسبت به گروه کنترل، به طور معنادار کاهش یافت( p < 0.05) و در گروه دریافت کننده تستوسترون با دوز mg/kg20 کاهش میزان بور معنادار نبود و نیز در گروه گنادکتومی تغییر معناداری در میزان بور دیده نشد. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده بیانگر آن است که تستوسترون سبب افزایش میزان انسولین در سرم می شود درحالیکه اخته کردن و فیناستراید باعث کاهش میزان انسولین سرم می شود و نیز تستوسترون، بیضه برداری و فیناستراید سبب کاهش میزان تیروکسین در سرم می شود. همچنین مشخص شد که تستوسترون باعث افزایش میزان روی و کاهش کروم و بور می شود.