ارائه مدلی برای بهزیستی روانشناختی با توجه به ادراک دانش اموزان از والدین، همسالان و معلمان با نقش واسطه ای باورهای انگیزشی

پژوهش حاضر در پی ارائه مدلی برای بهزیستی روانشناختی (هدفمندی، رشد شخصی، روابط مثبت با دیگران و استقلال) در دانش آموزان بود که در ان ادراک از والدین، معلمان و همسالان(ادراک استقلال، کنترل، ساختار و مشارکت از والدین و معلمان به همراه ادراک حمایت تحصیلی و حمایت اجتماعی از همسالان) به عنوان متغیر برون زاد و باورهای انگیزشی(بی انگیزشی، انگیزش بیرونی، تنظیم همانندشده و انگیزش درونی) به عنوان متغیر واسطه ای در نظر گرفته شده اند. نمونه پژوهش تعداد 875 نفر از دانش آموزان دبیرستان های شهر شیراز بودند که به شیوه تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و مقیاس های بهزیستی روانشناختی، ادراک استقلال، کنترل، مشارکت و ساختار از والدین و معلمان، ادراک حمایت اجتماعی و تحصیلی از همسالان و مقیاس انگیزش را تکمیل نمودند. شاخص های روایی و پایایی این ابزارها مطلوب بود. برای تحلیل داده ها از روش های آماری تحلیل رگرسیون در قالب تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج یافته ها نشان داد که ادراک استقلال و کنترل از والدین، ادراک حمایت اجتماعی از همسالان، انگیزش درونی و فقدان انگیزش می تواند هدفمندی به عنوان یکی از مولفه های بهزیستی را پیش بینی کند. همچنین ادراک کنترل از والدین، ادراک ساختار از والدین و معلمان، ادراک حمایت اجتماعی از همسالان، انگیزش درونی، تنظیم همانند شده و بی انگیزشی می تواند رشد شخصی را پیش بینی نماید. روابط مثبت با دیگران نیز بوسیله ادراکات از والدین، معلمان و همسالان مانند ادراک کنترل از والدین ، ادراک استقلال از معلم، ادراک حمایت اجتماعی از همسالان، ادراک استقلال و ساختار از والدین، بی انگیزشی پیش بینی می شود. در نهایت اینکه ادراک کنترل والدین، ادراک حمایت اجتماعی و ادراک مشارکت از والدین، بی انگیزشی و انگیزش بیرونی توانسته استقلال را پیش بینی کند. در ارتباط با نقش واسطه ای باورهای انگیزشی نتایج نشان داد که باورهای انگیزشی توانسته نقش واسطه ای در مدل بهزیستی ایفا کنند. بدین صورت که هم طیف درونی و هم طیف بیرونی انگیزش توانسته هدفمندی و رشد شخصی را به عنوان مولفه های بهزیستی واسطه گری کنند. در صورتی که فقط طیف کنترلی انگیزش یعنی بی انگیزشی و انگیزش بیرونی توانسته روابط مثبت با دیگران و استقلال را به عنوان مولفه های بهزیستی واسطه گری کنند. شاخص های برازش برای مدل ها حاکی از آن بود که مدل های مذکور از شاخص برازش مناسبی برخوردار می باشد. در مجموع نتایج نشان داد که انگیزش توانسته در مدل های بهزیستی نقش واسطه ای ایفا نماید. در پایان توجیهات هر کدام از مدل ها و تلویحات ضمنی این یافته ها برای تعلیم و تربیت ذکر شده است.