مطالعه ارتباط بین ساختار بیضه با اندازه و وزن بدن در زالوی پزشکی hirudo orientalis بر اساس مطالعات ریخت سنجی و بافت شناسی با در نظر گرفتن شرایط اکولو ژیکی (دما،ph و شوری)

تولید مثل از صفات عمومی تمامی موجودات زنده است که به دو نوع جنسی و غیر جنسی تقسیم بندی می شود. تولید مثل جنسی از طریق تماس سلول های اسپرم و تخمک رخ می دهد. در برخی جانوران مثل کرم های پهن، کرم های خاکی و زالوها، اسپرم و تخمک در یک فرد یافت می شوند که آنها را تک جنس می نامند. خوشه های اسپرمی موجود در بیضه زالوی طبی hirudo orientalis به چهار مرحله از نظر پیشرفت تقسیم می شوند. در مراحل یک تا سه، سلول های جنسی اندازه بزرگ و حلقوی شکل دارند و از طریق پل های سیتوپلاسمی به نام سیتوفور به هم متصل می شوند. در مرحله چهار که مرحله بلوغ اسپرمی است، دم های اسپرمی تمایز میابند و سیتوفور حجیم و برجسته می شود. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین طول، قطر و وزن بدن در زالوی h. orientalisبا ساختار بیضه است. تعداد 30 نمونه از افراد جمعیت h. orientalis از روستای ایمر واقع در شهرستان گنبدکاووس در هر کدام از ماه های اردیبهشت، تیر و آبان جمع آوری شدند. میزان ph ، دمای آب و شوری در هر کدام از ماه ها جدا گانه محاسبه گردید. مطالعات ریخت شناختی، شامل اندازه گیری وزن و طول و قطر بدن در آزمایشگاه انجام گرفت. قطر کیسه بیضه، نسبت قطر کیسه بیضه به قطر بدن و تعداد خوشه های اسپرمی نیز برای هر نمونه اندازه گیری شد. برای انجام مطالعات بافت شناختی، نمونه ها ابتدا در الکل 10 درصد بیهوش شدند. پس از تشریح، بیضه ها به همراه بند های حاوی آنها به فیکساتور کارنو منتقل شدند. عملیات آبگیری در غلظت های درجه بندی افزایشی الکل انجام گرفت. پس از آغشته سازی و قالب گیری، برش گیری به کمک میکروتوم با ضخامت 5 تا 7 میکرومتر و به صورت سریال انجام گرفت و در نهایت به کمک رنگ آمیزی هماتوکسیلین ائوزین، عملیات رنگ آمیزی صورت گرفت. در اردیبهشت ماه نمونه های جمع آوری شده به مراتب کوچکتر از نمونه های تیر ماه و آبان ماه بودند و تمامی صفات بررسی شده از نظر اندازه به صورت معنی داری کمتر از صفات نمونه های تیر و آبان بودند (p<0/05). در نمونه های آبان ماه نیز تنها قطر کیسه بیضه و نسبت قطر کیسه بیضه به قطر بدن به صورت معنی داری کمتر از نمونه های تیر ماه بود (p<0/05). در اردیبهشت ماه خوشه های اسپرمی مرحله چهار مشاهده نشدند و تمامی نمونه ها نا بالغ بوند. در تیر و آبان نیز خوشه های اسپرمی مرحله چهار تنها در نمونه های بالای سه گرم مشاهده شدند. بیشترین میزان میانگین وزن زالو های جمع آوری شده نیز در تیر ماه با دمای آب 25 درجه سانتیگراد و با ph 7/53به دست آمد، در حالیکه میزان شوری اندک و در حد آب های شیرین( کمتر از 5/0 گرم در لیتر) بود. مطالعه اخیر از گونه h. orientalis پیشنهاد می کند که بلوغ جنسی آن می تواند با وزن ، قطر و طول بدن ارتباط داشته باشد.