ژئوشیمی، بایواستراتیگرافی و رسوب شناسی گذر دونین- کربنیفر در البرز شرقی با استفاده از عناصر اسکلتی و داده های ایزوتوپی

برای تعیین مرز دونین- کربونیفر برش های لب نسار و تویه رودبار در شمال دامغان از بخش های فوقانی سازند خوش ییلاق و قاعده سازند مبارک نمونه برداری شد. بر اساس عناصر کنودونتی سه زون زیستی (یکی مربوط به دونین و مابقی مربوط به کربونیفر) به نام های isosticha- u. crenulata ,costatus zone zone, sandbergi- l. crenulata zone مطابق با زون بندی جهانی معرفی شد. در برش های مورد مطالعه مرز لیتولوژیکی دونین- کربنیفر پیوسته بوده است و به وسیله مجموعه عناصر کنودونتی شاخص تفکیک شده اند. محیط رسوبی تشکیل فسیل ها و رسوبات برگیرنده در گذر دونین- کربونیفر دریای نیمه بسته تا باز با شرایط احیایی بوده است. توالی رخساره ای در محدوده مورد مطالعه مربوط به رمپ با انتهای شیب دار است. شیل های سیاه همراه مواد آلی که در محیط احیایی ته نشین شده است که در نتیجه افزایش سطح آب دریا و رخداد غرقابی در گذر دونین- کربونیفر بوده که با رخداد هنگنبرگ انطباق کامل نشان می دهد. در این شیل ها مقدار عناصر نادر خاکی سبک بیشتر از سنگین است و تأییدی بر منشأ قاره ای آنها دارد. در مرز دونین- کربونیفر در برش های لب نسار و تویه رودبار نوساناتی در سطح آب دریا رخ داده است. در گذر دونین- کربونیفر برش لب نسار تغییرات مقدار sr با تغییرات سطح آب رابطه عکس دارد. منگنز و استرانسیم تحت تأثیر تغییر سطح آب قرار می گیرند که خود بر مقادیر دیگر عناصری همچون آهن، آلومینیوم، تیتان، منیزیم، کلسیم، سدیم، پتاسیم و ... تأثیر گذاشته است. با توجه به مقدار استرانسیم و منگنز در گذر دونین- کربونیفر برش لب نسار کانی شناسی اولیه کربنات کلسیم کم منیزیم برای پوسته براکیوپودی و رسوبات در بر گیرنده آنها تعیین شده است. تغییرات عناصر راهنما همچون al, ca, mg, mn, fe, sr گویای شرایط محیط رسوب گذاری کربناته می باشند و تغییرات به دلیل تأثیرات ph, eh و آب و هوا و ... می-باشد. مقدار متوسط سدیم در گذر دونین- کربونیفر در برش لب نسار نشانگر شوری متوسط است. تغییرات مقادیر عنصری در پوسته ی براکیوپودها و رسوبات در بر گیرنده فسیل ها در گذر دونین- کربونیفر در شمال دامغان دارای روند مشابهی هستند که حاکی از برجا بودن فسیل های براکیوپود در این منطقه است. شواهد پتروگرافی، ژئوشیمی و ایزوتوپ اکسیژن و کربن نشان می دهد که گذر دونین- کربونیفر شمال دامغان در یک محیط نیمه- حاره ای نهشته شده است. با استفاده از ایزوتوپ اکسیژن در پوسته براکیوپودها درجه حرارت دمای آب در زمان رسوبگذاری این گذر حدود 18/25 درجه سانتیگراد می باشد.