رابطه ی جنسیت نویسنده و مترجم در خلق و ترجمه ی آثار ادبی

امروزه فمینیسم که به عنوان یک مکتب شناخته می شود، بر جنبه های مختلف علمی و اجتماعی تأثیر گذاشته است. از سوی دیگر، رشته ی مطالعات ترجمه، که در چند دهه ی اخیر به عنوان یک رشته ی علمی و دانشگاهی معـــرفی شده نیز تحت تأثیر افکــــــار و عقاید این مکتب قرار گرفته است. بدین معنــــا که نظریه پردازان فمینیست راهکارهایی را معرفی نموده اند که به نویسندگان و مترجمـــان فمینیست کمــــک می کنند تا متنی متفاوت ارائه نموده و از این طریق به هدف خود برسند. در این راستا، این تحقیق بر آن است تا با بررسی چهار رمان که به زبان فارسی ترجمه شده اند به این سوال پاسخ گوید که آیا نویسندگان و مترجمان ایرانی تحت تأثیر آرا و عقاید مکتب فمینیسم قرار گرفته اند یا خیر؟ از میان این چهار رمان، نویسنده ی دو رمان، مرد و نویسنده ی دو رمان دیگر، زن هستند و هر رمان دارای دو ترجمه است که یکی از آن ها را یک مترجم مرد و دیگری را یک مترجم زن انجام داده است. به منظور بررسی این آثار و ترجمه های آن ها، سه استراتژی ترجمه که توسط اندیشـــمندان فمینیست مورد تأکید قرار گرفته اند، مبنای تحقیق می باشند: مکمل سازی (که در این تحقیق به دو استراتژی اضافه و حذف بسط یافته است)، مقدمه نویسی/پانویسی و زنانه سازی متن. از طریق این سه استراتژی، مترجمان قادرند متنی متفاوت و مطابق ایده های فمینیست ارائه کنند. نتایج نشان داد که مترجمان مرد از سه استراتژی یاد شده بیشتر استفاده کرده اند، اما نه در جهت اهداف فمینیستی. تعدادی از زنان مترجم در برخی از موارد در جهت اهداف ارائه دهندگان این استراتژی ها از آنها بهره برده اند ولی اغلب موارد در راستای این اهداف نبوده اند . این امر حاکی از آن است که به دلیل متفاوت بودن شرایط جامعه ی ایرانی با آنچه در غرب رخ داده و باعث به وجود آمدن مکتب فمینیست شده است، عقاید فمینیستی تأثیر چندانی بر مترجمان ایرانی نداشته است.