ارزیابی تداخل آب آبیاری و زیرزمینی و تأثیر آن روی شوری آب خروجی از زهکشها با استفاده از نرم افزار drainmod.6

با استفاده از مدلها میتوان شرایط بهینه ای را انتخاب کرد که در آن بتوان با حداقل هزینه ها به بهترین نتایج از نظر مدیریت آب و خاک دست یافت. یکی از بهترین مدلهای ریاضی که برای شبیه سازی حرکت و ذخیره آب در پروفیل خاک به کار میرود، مدل drainmod میباشد. اگر اعتبار این مدل برای شبیه سازی اختلاط آب شور و شیرین برای شرایط خشک و نیمه خشک کشورمان اثبات شود، ابزار مفید و کارآمدی برای مدیریت آب در مزارع تحت آبیاری خواهد بود. در این تحقیق کارآیی مدل drainmod.6 در منطقه خوزستان به منظور بررسی عملکرد مدل در شبیه سازی اختلاط آب شور و شیرین (سفره آب زیرزمینی کم عمق شور و آب آبیاری) مورد ارزیابی قرار گرفت. به همین منظور مزرعه arc1-18 از اراضی تحقیقاتی نیشکر در واحد امیرکبیر (از واحدهای هفتگانه طرح توسعه نیشکر) انتخاب گردید. مدل drainmod.6 با مقایسه مقادیر اندازه گیری شده شوری و دبی زه آب خروجی و شوری پروفیل خاک در سطح مزرعه و مقایسه مقادیر پیش بینی شده در طول دوره تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفت. در شبیه-سازی ها از داده های اقلیمی مربوط به سال 1387-1388 استفاده شد و اطلاعات به وسیله مدل از اسفند ماه 1387 تا مهر 1388 مورد شبیه سازی قرار گرفت.شوری پروفیل خاک در ابتدا و انتهای دوره شبیه سازی اندازه گیری و به مدل معرفی شد. در کل، مدل شوری پروفیل خاک را در ابتدای دوره شبیه سازی با دقت نسبتاً خوبی برآورد کرده است ولی در انتهای دوره از دقت مدل در برآورد شوری پروفیل خاک کاسته شده است. دامنه تغییرات پارامترهای آماری a.d.، s.e. و r^2 برای برآورد شوری پروفیل خاک به ترتیب در بازه های 992.8 – 495.6 و 742.8 – 49.6 میلی گرم بر لیتر و 0.75 – 0.85 قرار دارد. اطلاعات واقعی مربوط به شوری زه آب خروجی و دبی زهکش از فروردین ماه تا مردادماه 1388 اندازه گیری شد و با نتایج حاصل از مدل مقایسه گردید. مدل در برآورد شدت تخلیه زهکش ها برای وضعیت شبیه سازی اختلاط سفره آب زیرزمینی کم عمق شور با آب آبیاری دقت بسیار پایینی دارد و در کل این مقدار را بیشتر از حد واقعی پیش بینی می کند. برای شدت تخلیه میزان پارامترهای آماری a.d.، s.e. و r^2 به ترتیب در بازه های 7.8 – 11.1 و9.7 – 14.8 میلی متر بر روز و 0.001 – 0.1282تغییر می کند. برای غلظت نمک خروجی از زهکش ها، پارامترهای آماری a.d.، s.e. و r^2 به ترتیب در بازه های 2148.3 - 1139و2812 - 1718 میلی گرم بر لیتر و 0.51 – 0.79 تغییر می کند. به طور کلی، مدل مقادیر شوری شبیه سازی شده را کم تر از واقعیت برآورد کرده است و نتایج حاصل از شبیه سازی مدل برای برآورد شوری زه آب خروجی از زهکش ها برای حالت اختلاط آب شور و شیرین نیز قابل قبول نمی-باشد.