بررسی میزان پروتئین ارقام سیب زمینی با تاکید بر اسیدآمینه لایسین تحت تأثیر سطوح مختلف کود نیترو‍ژنه

چکیده: به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف نیتروژن بر میزان پروتئین و غلظت اسید آمینه های لیزین ارقام مختلف سیب زمینی، طرحی به صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی، با 3 تکرار در سال (1389) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. عوامل آزمایشی عبارت بودند از، کود نیتروژن با منبع اوره شامل: (صفر، 100 و 200) کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار، که در 2 مرحله به خاک داده شد (در زمان کاشت و مرحله خاک دهی پای بوته) و فاکتور دوم عبارت بود از: ژنوتیپ های سیب زمینی شامل (آگریا، مارفونا، کلون b5 و کلون b6). نتایج نشان داد که اثر اصلی کود نیتروژن و رقم بر روی صفات مورفولوژی (ارتفاع گیاه، تعداد ساقه اصلی و فرعی، قطر ساقه اصلی، تعداد برگ، وزن خشک کل گیاه)، صفات عملکرد و اجزای عملکرد (تعداد غده در واحد سطح، وزن تک غده، قطر غده، عملکرد غده تر) و صفات کیفی غده ها (میزان نشاسته، میزان کلروفیل برگ، ph غده، میزان قند غده، میزان و عملکرد پروتئین، میزان لیزین، میزان متیونین) اثر معنی داری داشت. کاربرد 100 کیلوگرم کود نیتروژن خالص در هکتار نسبت به دو سطح دیگر، در اکثر صفات اندازه گیری شده اثر بهتری داشت و کیفیت و کمیت غده های حاصل نسبت به دو سطح دیگر، در این سطح کود بالا بود. کاربرد 100 کیلوگرم کود نیتروژن در رقم مارفونا بیشترین عملکرد غده تر را مشترک با رقم آگریا ایجاد کرد. از نظر عملکرد پروتئین، کاربرد 100 کیلوگرم کود نیتروژن در کلون b5 بالاترین میزان را به خود اختصاص داد که با تیمار، کاربرد 100 کیلوگرم کود نیتروژن در رقم آگریا در گروه مشترک ولی با بقیه اختلاف معنی داری ایجاد کرده بود. بالاترین میزان اسید آمینه لیزین در ماده خشک غده سیب زمینی، در کلون b5 و در بین سطوح کودی، کاربرد 100 کیلوگرم کود نیتروژن، تولید شده بود. بیشترین میزان اسید آمینه متیونین در رقم آگریا بدست آمد که با کلون های b5 و b6 در گروه مشترک، ولی با رقم مارفونا اختلاف معنی-داری داشت. کاربرد بیش از نیاز کود نیتروژن، در زراعت سیب زمینی باعث کاهش کیفیت غده های سیب زمینی (از نظر میزان اسید آمینه و عوامل دیگر) و افزایش تجمع نیترات، که یک صفت منفی برای سیب زمینی تولیدی می باشد، خواهد شد.