سنجش چگالی و نسبت چربی تام بدن بر پایه 2 مدل پیشگوی رگرسیون خطی و لگاریتمی در دختران 12 تا 16 سال شهرستان همدان

چکیده: در این مطالعه سنجش چگالی (bd) و نسبت چربی تام بدن(bf) بر پایه 2 مدل پیشگوی رگرسیون خطی و لگاریتمی در دختران 12 تا 16 سال شهرستان همدان صورت گرفت. مواد و روش ها: 270 دانش آموز دختر12-16 ساله در مقاطع راهنمائی و دبیرستان به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. شاخص های تن سنجی، نمایه توده بدن (bmi) و سطح بلوغ با توجه به سن دندانی ارزیابی شدند. برای ارزیابی چگالی و چربی بدن از شاخصهای تن سنجی چربی زیرپوستی، استفاده شد. سپس درصدهای چربی با استفاده از دو مدل لگاریتمی راهامان و دیورنبرگ و دو مدل خطی وستریت و اسلاتر بدست آمدند.80 آزمودنی به وسیله دستگاه بیوالکتریکال ایمپدانس(bia) به عنوان روش مرجع، اندازه گیری شدند. در تحلیل آماری داده ها از رگرسیون خطی و anova بدون مداخله بالیدگی و multivariate با مداخله بالیدگی استفاده گردید (p<0/05). یافته ها: متغیرهای آنتروپومتریکی وزن، bmi، ضخامت زیر جلدی و درصد چربی دختران بر اساس معادلات اسکین فولد هم سنگ با افزایش سن و سطح بالیدگی روند رو به افزایشی را داشت. طبق نتایج بدست آمده، معادلات درصد چربی به روشهای biaو راهامان در گروه سنی 12-16 سال، بالاترین همبستگی را نشان داد (see=2.09, r=0.88) . بعلاوه تفاوت میانگین ها نیز معنادار نبود (p=0.78). همچنین تفاوت معناداری بین میانگین های bf در معادلات دیورنبرگ، وستریت و اسلاتر نسبت به معادله شاخص (bia) وجود داشت(p<0.05) . اما این اختلاف بین دو معادله شاخص و راهامان معنادار نبود(p>0/05). همبستگی مثبت و معناداری بین درصد چربی چهار معادله پیشگو و bia در گروههای سنی بیولوژیکی نرمال بدست آمد (سن تقویمی= سن بیولوژیکی). اما بیشترین همبستگی به معادله راهامان در گروه های نرمال و دیررس اختصاص یافت. اما در گروه زودرس بیشترین همبستگی مربوط به معادله اسلاتر (r=1/000, see=0/18 , p=0/006) بدست آمد. در سنجش چگالی بدن، بیشترین ارتباط بین دو مدل خطی وستریت و لگاریتمی دیورنبرگ (r=0/99, see=0/004, r²=0/98) بدست آمد. و از جنبه سن بیولوژیک، بیشترین همبستگی وستریت و دیورنبرگ در گروه افراد نرمال و دیررس (r=0/99 ) بود. با ملاحظه رابطه معکوس میان چگالی و چربی بدن، bd دختران تا 15 سالگی بطورچشمگیر کاهش داشت اما از 15 تا 16 سالگی درصد چربی اندکی افزایش داشت. نتیجه گیری: به نظر می رسد معادله لگاریتمی راهامان از دقت برآورد بالاتری برخوردار است و می توان آن را جایگزین معادله اسلاتر نمود. این یافته ها بیانگر آنست که در تحقیقات علمی پیرامون ارزیابی ترکیب بدن در مقطع سنی12 تا 16 ساله ملاحظه سن بیولوژیکی دختران ضرورت دارد.