بررسی درک و نگرش کارکنان دانشگاه کردستان از پدیده ناهنجاری سازمانی

ناهنجاری سازمانی پدیده ای در حوزه رفتار سازمانی است که مورد کم لطفی و غفلت صاحبنظران در این حوزه واقع شده است. ناهنجاری سازمانی عبارت است از: نقض قوانین وهنجارها. هدف پژوهش حاضر بررسی نگرش نسبت به "پدیده ناهنجاری سازمانی" از نگاه کارکنان دانشگاه کردستان می باشد. به منظور دستیابی به چنین هدفی از رویکرد آمیخته اکتشافی، راهبرد با رویه ی متوالی و روش توصیفی استفاده شد. این پژوهش از دو بخش کیفی و کمی تشکیل شده است. در بخش کیفی از روش مصاحبه نیمه سازمان یافته به منظور بررسی نگرش کارکنان در مورد مصادیق پدیده ناهنجاری سازمانی و این که چطور این رفتارهای ناهنجار را توجیه می کنند استفاده و برای تحلیل نیز از روش پدیدارنگاری بهره گرفته شد. در بخش کمی با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته در چهار مقیاس ناهنجاری سازمان محور، ناهنجاری کارمندمحور، عدالت تعاملی و عدالت توزیعی؛ میزان اهمیت و اولویت بندی مصادیق ناهنجاری سازمانی و میزان تأثیر میزان تحصیلات و نوع استخدام در نوع نگرش کارکنان سنجیده شد. جامعه آماری شامل کارکنان دانشگاه کردستان (البته در حوزه کارمندی نه هیأت علمی) در سال 1390 که تعداد آن ها 202 نفر می باشد. در این ارتباط و در راستای سوالات تحقیق و برای انتخاب نمونه مورد نظر برای انجام مصاحبه در بخش کیفی از روش نمونه گیری هدفمند بهره گرفته شد و در بخش کمی برای توزیع پرسش نامه از جدول مورگان برای انتخاب نمونه استفاده شد. در بخش کیفی پژوهش با استفاده از مصاحبه نیمه سازمان یافته به تحلیل پرداختیم که نتایج به-دست آمده از تحلیل مصاحبه ها نشان داد که مصادیقی همچون: معطل نگه داشتن ارباب رجوع، پریشانی و سرگردانی کارمند، تغییر مداوم شرح وظایف با تغییر مدیران، استفاده از امکانات سازمان برای انجام کار شخصی، بحث با ارباب رجوع، تبعیض میان حوزه کارمندی و هیأت علمی و مصادیق بسیار دیگری را مصداق های ناهنجاری سازمانی در این سازمان می دانستند؛ کارمندان توجیه هات بسیاری را نیز درباره انجام رفتارهای ناهنجار چه از طرف کارکنان سازمان و چه از طرف سازمان اظهار نمودند از جمله: عدم مسئولیت پذیری و عدم وجدان کاری کارکنان، عدم برخورد قاطع با کارکنان نالایق و ناهنجار، عدم مدیریت صحیح برخی مسئولان، بی انضباطی و بی-توجهی در امور استخدامی، حجم انبوه کار، وجود سطوح پایینی از روحیه و انگیزش در کارکنان، فقدان علاقه به کار، بی توجهی به امور رفاهی و خواسته های کارکنان، تغییر مدیریت، تبعیض قائل شدن مدیران، گاهاً بی کفایتی مدیران در ادار? امور بود. در بخش کمی نیز با استفاده از آزمون فریدمن، آزمون تی تست مستقل، تحلیل واریانس یکراهه به تحلیل پرداختیم که نتایج آزمون فریدمن نشان داد که وجود بی انضباطی مالی و اداری، معطلی ارباب رجوع، توضیح کامل روندهای کاری، توجیه عملکرد دارای بیشترین رتبه نسبت به مصادیق دیگر بودند. همچنین نتایج آزمون تی مستقل نشان داد که میانگین کارکنان مرد از میانگین زنان در متغیرهای ناهنجاری سازمانی، ناهنجاری کارمند محور، عدالت تعاملی بیشتر و این نشان دهنده آن است که مردان بیشتر از زنان معتقدند که مصادیق این شاخص ها در سازمان وجود دارد و این مولفه ها را با اهمیّت تر و در اولویت دانستند. نتایج در تحلیل واریانس نیز گویای آن بود که نوع نگرش کارکنان به پدیده ناهنجاری با توجه به مدرک تحصیلی در مولفه های ناهنجاری سازمانی، ناهنجاری کارمند محور و عدالت تعاملی تفاوت معناداری وجود داشت و در اثرات تابعی تفاوت معناداری میان این متغیرها وجود داشت و در تحلیل واریانس یک راهه مبنی بر نگرش کارکنان نسبت به پدیده ناهنجاری با توجه به نوع استخدام در مولفه های تفاوت معنی داری در مولفه های عدالت تعاملی و عدالت توزیعی وجود داشت و در اثرات تابعی تفاوت معناداری میان متغیرهای ناهنجاری کارمند محور، عدالت تعاملی، عدالت توزیعی وجود داشت.