تاثیر برخی از عوامل عمده اکولوژیک قابل اندازه گیری بر نوع ومیزان اسانس درختان مورد myrtus communis. l در جنگل های استان لرستان

شناخت تفاوت ترکیب های شیمیایی جمعیت های مختلف گونه های گیاهی که در شرایط اکولوژیکی به نسبت متفاوتی رویش می یابند، حائز اهمیت زیادی می باشد. به منظور بررسی ارتباط برخی از عوامل اکولوژیکی بر میزان و نوع ترکیبات اسانس درختچه مورد در رویشگاه های طبیعی آن در استان لرستان، از 13 رویشگاه عمده آن نمونه های برگ جمع آوری گردید. در هر رویشگاه عوامل اکولوژیکی مورد نظر شامل عوامل فیزیوگرافی( ارتفاع از سطح دریا، جهت و درصد شیب دامنه ) اندازه گیری و ثبت گردید. هم چنین به منظور تعیین ویژگی های خاک در هر منطقه از عمق صفر تا سی سانتی متری نمونه خاک تهیه گردید و برخی از مشخصه های خاک (بافت خاک، ec و ph خاک، مقادیر کربن آلی، ازت، سدیم، پتاسیم و فسفر خاک) اندازه گیری شد. برگ ها پس از خشک شدن در سایه کامل به روش تقطیر با آب به وسیله دستگاه کلونجر اسانس گیری شدند. به منظور شناسایی ترکیبات اسانس ، از دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی(gc/ms) استقاده شد.. به منظور بررسی ارتباط عوامل اکولوژیکی اندازه گیری شده و درصد ترکیبات اسانس از تکنیک آنالیز تطبیقی متعارفی cca )) استفاده شد. نتایج نشان داد که محور اول و دوم 2/76 درصد از تغییرات واریانس را تبیین می کنند. هم چنین نتایج حاصل از جداول همبستگی بین متغیر های محیطی و محورهای رج بندی cca نشان داد که فسفر، پتاسیم، ازت، کربن آلی و شیب منطقه با محور اول همبستگی مثبت و بالایی نشان دادند و عوامل اکولوژیکی ارتفاع از سطح دریا، جهت دامنه ، ph خاک، و مقدار کربن آلی خاک با محور دوم همبستگی مثبت داشتند. در نهایت می توان این گونه استدلال نمود که عوامل اکولوژیکی رویشگاه به طور مشهودی بر میزان اسانس و نوع ترکیبات شیمیایی گیاه دارویی مورد موثرند. در این میان ارتفاع از سطح دریا ، جهت دامنه ، میزان فسفر، پتاسیم و کربن آلی خاک بیشترین ارتباط را درصد ترکیبات شیمیایی اسانس درختچه مورد دارند. کلمات کلیدی: عوامل اکولوژیکی، ترکیبات شیمیایی، درختچه مورد، آنالیز تطبیقی متعارفی، استان لرستان