بهزیستی روانشناختی کودکان مبتلا به اتیسم ومادران آنها وعوامل موثر درآن:ارائه الگوی علّی مبتنی بر رابطه ویژگیهای مادر وکودک

هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر عوامل مربوط به کودک (اتیسم بهر و سازگاری اجتماعی کودک)، عوامل مادری (تنیدگی والدینی، راهبردهای مقابله و رابطه والد ـ کودک) و عوامل فرهنگی، اجتماعی و مذهبی (استیگمای درونی شده، حمایت اجتماعی غیررسمی و جهت گیری مذهبی) بر بهزیستی روانشناختی مادران کودکان اتیسم و نیز بررسی تأثیر مستقیم و غیرمستقیم این عوامل از طریق بهزیستی روانشناختی مادر بر بهزیستی روانشناختی کودکان اتیسم در شهرهای اصفهان و شهرکرد بود. این پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کودکان اتیسمی بود که در مراکز آموزش ویژه این کودکان در شهرهای اصفهان و شهرکرد تحت آموزش بودند. از این جامعه نمونه ای به حجم 95 نفر به روش نمونه گیری قضاوتی در دسترس، استفاده شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های سلامت عمومی (ghq)، بهزیستی روانشناختی ریف (pwbr)، کیفیت زندگی کودکان (pedaol)، مقیاس درجه بندی اتیسم گلیام (gars)، سازگاری اجتماعی واینلند، تنیدگی والدینی ـ فرم کوتاه (ps)، راهبردهای مقابله ای (cri)، ارتباط والد ـ کودک (pcri)، استیگمای درونی شده در مادران، محقق ساخته و جهت گیری مذهبی آلپورت استفاده شد. روش های آماری مورد استفاده، شامل آمار توصیفی و تحلیل استنباطی به روش مدل سازی معادله ساختاری بود. یافته ها نشان داد که عوامل موثر معنادار بر بهزیستی روانشناختی کودک، سازگاری اجتماعی واتیسم بهر کودک است و عوامل دیگر نه به طور مستقیم و نه غیرمستقیم از طریق میانجی گری بهزیستی روانشناختی مادر بر روی بهزیستی کودک، تأثیر معنادار ندارد. هم چنین نتایج نشان داد که عوامل سازگاری اجتماعی کودک، تنیدگی والدینی، راهبردهای مقابله، رابطه والد ـ کودک، استیگمای درونی شده و حمایت اجتماعی بر روی بهزیستی مادر به طور مستقیم و مجزا تأثیر دارند. در بین عوامل مادری در ارتباط با هم، راهبردهای مقابله به طور مستقیم و تنیدگی والدینی و رابطه والد ـ کودک از طریق راهبردهای مقابله بر بهزیستی روانشناختی مادر تأثیر دارد. حمایت اجتماعی و استیگمای درونی شده به طور مجزا و مرتبط با هم بر روی بهزیستی روانی مادر تأثیر می گذارند. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که از بین عوامل موثر، سازگاری اجتماعی کودک، راهبردهای مقابله ای مادر، حمایت اجتماعی و استیگمای درونی شده، تأثیر به سزایی در بهزیستی روانشناختی کودکان اتیسم و مادران آنها دارند. بنابراین این عوامل می تواند در برنامه های آموزش ارتقای سلامت روانی خانواده های کودکان اتیسم،به عنوان اهداف آموزشی مورد توجه قرار گیرد.