اثر پتاسیم و روی بر رشد و برخی از شاخص های فیزیولوژیک گوجه فرنگی تحت شرایط خشکی و شوری

تحت شرایط تنش خشکی و شوری، فراهمی آب و عناصر از جمله پتاسیم و روی برای گیاهان کاهش می یابد. نتیجه این امر کاهش کیفیت و کمیت عملکرد گیاهان می باشد. با توجه به نقش عناصر پتاسیم و روی در بهبود ویژگی های فیزیولوژیکی و عملکرد گیاهان در شرایط تنش، این پژوهش به منظور ارزیابی کارایی کاربرد پتاسیم و روی در کاهش اثرهای مخرب تنش خشکی و شوری بر رشد و برخی ویژگی های فیزیولوژیکی گوجه فرنگی، در روش هیدروپونیک انجام شد. آزمایش در گلخانه مرکز پژوهشی کشت بدون خاک دانشگاه صنعتی اصفهان، در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار برای آزمایش تنش خشکی و چهار تکرار برای تنش شوری اجرا شد. به منظور ایجاد تنش خشکی از پلی اتیلن گلیکول 6000 (صفر، 55 و 110 گرم بر لیتر) و تنش شوری از نمک کلرید سدیم (صفر، 40 و 80 میلی مولار) استفاده شد. سه سطح پتاسیم (6/0، 3 و 6 میلی مولار) از منبع نیترات پتاسیم و سه سطح روی (صفر، 1 و 2 میکرومولار) از منبع سولفات روی به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی منجر به کاهش معنی داری در ارتفاع گیاه، وزن خشک شاخسار و ریشه، مقدار نسبی آب برگ (rwc)، پتانسیل آب برگ، گروه های سولفهیدریل و افزایش معنی داری در مقدار کلروفیل برگ، نشت یونی ریشه و پرولین برگ شد. در مقابل، سطح 40 میلی مولار کلرید سدیم منجر به افزایش معنی داری در ارتفاع گیاه، وزن خشک شاخساره و ریشه، rwc و کاهش معنی داری در پرولین برگ شد. اما مقدار کلروفیل و نشت یونی ریشه با افزایش شوری به طور معنی داری افزایش و پتانسیل آب برگ به طور معنی داری کاهش پیدا کرد. غلظت پتاسیم و روی شاخساره با افزایش تنش خشکی افزایش یافت. تنش شوری به طور قابل توجهی غلظت سدیم را افزایش داد در حالی که غلظت پتاسیم و همچنین نسبت پتاسیم به سدیم شاخساره کاهش پیدا کرد. کاربرد پتاسیم و روی موجب کاهش اثرهای مخرب تنش خشکی و شوری شد. اما نشت یونی ریشه با کاربرد پتاسیم در هر دو تنش خشکی و شوری افزایش یافت. مصرف پتاسیم و روی به طور همزمان نسبت به اثرهای اصلی هر یک در بیش ترین مقادیر مصرفی موجب افزایش بیشتری در وزن خشک ریشه، مقدار آب حفظ شده در برگ ها (elwr)، پتانسیل آب برگ در هر دو آزمایش تنش خشکی و شوری و rwc و وزن خشک شاخساره و گروه های سولفهیدریل در تنش خشکی شد. برهم کنش بین خشکی، پتاسیم و روی اثر معنی داری بر ارتفاع گیاه، وزن خشک شاخساهر و ریشه، elwr، پرولین برگ، کلروفیل و نشت یونی ریشه و برهم کنش شوری، پتاسیم و روی اثر معنی داری بر ارتفاع گیاه، غلظت روی و نسبت پتاسیم به سدیم شاخساره، elwr، پتانسیل آب برگ و کلروفیل برگ داشتند.