مهندسی بلور در ترکیبات کمپلکس های جیوه حاصل از نمک های جیوه و لیگاند 8-آمینوکینولین با بررسی اثر پیوندهای هیدروژنی در انباشتگی بلور

چکیده امروزه به جهت کاهش اثرات مخرب جیوه روی محیط زیست و کاربردهای فراوان ترکیب های کوئوردیناسیونی آن در صنعت کاغذ، رنگ سازی، وسایل آرایشی، تهیه ی گرماسنج ها، فشارسنج ها، لامپ های نوری فلوئورسانسی و به ویژه در باتری های جیوه ای، تهیه ی ترکیب های کوئوردیناسیونی این فلز یکی از زمینه های مهم پژوهشی دانشمندان به شمار می آید. در این پروژه ی پژوهشی با استفاده از نمک های کلراید، برماید و یداید جیوه(ii) و لیگاند 8- آمینوکینولین، 3 کمپلکس با روشی مشابه و شرایطی یکسان سنتز شده است. ساختار این کمپلکس ها و ویژگی های آن ها با شناسائی های طیف سنجی متفاوت از جمله طیف مادون قرمز، رزونانس مغناطیسی هسته پروتون و کربن، تجزیه عنصری و پراش پرتوی x و با استفاده از مفاهیم مهندسی بلور به بررسی ساختارها، ویژگی آن ها و نقش آنیون های همراه موجود در نمک جیوه پرداخته شده است. بنابر داده های شناسائی های مزبور فرمول شیمیائی 3 کمپلکس تهیه شده عبارتند از: (1) [hg(8-aq)cl2]، (2) [hg(8-aq)br2] و (3) [hg2.5(8-aq)i5]n. نتیجه های به دست آمده از پراش پرتوی x روی تک بلور کمپلکس های [hg(8-aq)br2] و[hg2.5(8-aq)i5]n نشان می دهد که این ساختارهای تک هسته ای و پُلیمری به ترتیب در سیستم بلوری تری کلینیک با گروه فضایی و سیستم بلوری مونوکلینیک با گروه فضایی p21/n متبلور شده اند. با بررسی بیش تر ترکیب های به دست آمده می توان به نقش مهم و تأثیرگذار هالوژن همراه در نمک جیوه به کار برده شده پی برد، زیرا با تغییر نمک هالید جیوه(ii) ازhgbr2 به hgi2، دو ترکیب با بُعد و انباشتگی های بلوری متفاوت به دست آمده است. جیوه(ii) در ترکیب تک هسته ای (2)، دارای عدد کوئوردیناسیون 4 و شکل هندسی چهاروجهی واپیچیده می باشد که این شکل هندسی، متداول ترین آرایش لیگاندها در اطراف فلز مرکزی جیوه(ii) است. در ترکیب پُلیمری (3)، سه نوع فلز جیوه(ii) وجود دارند که هر کدام دارای محیط شیمیائی متفاوتی هستند و دارای عدد کوئوردیناسیونی 4 با شکل هندسی چهاروجهی واپیچیده و عدد کوئوردیناسیونی 6 با شکل هندسی هشت وجهی می باشند.