بررسی و تحلیل سرمازدگی محصولات باغی شهرستان بهاباد( با تأکید بر محصولات پسته، انار و بادام )

پدیده سرمازدگی به ویژه سرمازدگی دیررس بهاره یکی از بلایای طبیعی است که همواره به محصولات زراعی و باغی شهرستان بهاباد خسارت وارد می سازد. در این تحقیق وضعیت سرمازدگی محصولات باغی این شهرستان با تأکید بر سه محصول پسته، انار و بادام مورد بررسی قرار گرفته است. جهت انجام این تحقیق از آمار روزانه حداقل دمای ایستگاه هواشناسی بهاباد و 7 ایستگاه همجوار منطقه مورد مطالعه طی دوره آماری 15 ساله(1389-1374) استفاده گردید. سرمازدگی در سه آستانه ضعیف، متوسط و شدید برای هریک از محصولات تعیین و به منظور آشنایی با تاریخ آغاز سرمازدگی بهاره پسته، انار و بادام در شهرستان بهاباد تاریخ گذر دمای صفر و 1- درجه سلسیوس مشخص گردید. به منظور تعیین شرایط سینوپتیکی رخداد سرمازدگی از نقشه های هوای سطح زمین و سطوح 500 و 850 هکتوپاسکال و امگای تراز 500 و 850 هکتوپاسکال و نقشه های حداقل دمای سطح زمین استفاده به عمل آمد. نتایج تحقیق نشان می دهد باغات پسته، بادام و انار شهرستان بهاباد در فصل بهار به غیر از ایستگاه نای بند، طبس و همچنین ایستگاه دیهوک واقع در شرق و شمال شرق منطقه مورد مطالعه سرمازدگی ضعیف و متوسط را تجربه می کند. سرمازدگی شدید بهاره باغات پسته، بادام و انار بیشتر محدود به دو ایستگاه بهاباد و سبزدشت واقع در غرب، جنوب و جنوب غرب منطقه است. شهرستان بهاباد در فصل زمستان به غیر از ایستگاه طبس سرمازدگی ضعیف و به غیر از ایستگاه طبس و نای بند واقع در شمال شرق منطقه سرمازدگی متوسط زمستانه باغات انار را تجربه می کند. سرمازدگی شدید زمستانه باغات انار بیشتر محدود به دو ایستگاه بهاباد و سبزدشت است. تاریخ گذر آستانه های دمایی صفر و 1- درجه نشان داد که هر کدام به طور متوسط و با توجه به ایستگاه بهاباد بین اواخر اسفند تا اواسط فروردین اتفاق می افتد. دو مورد از شدیدترین سرمازدگی های بهاره باغات پسته، انار و بادام و یک مورد از شدیدترین سرمازدگی زمستانه باغات انار منطقه از نظر سینوپتیکی مورد بررسی قرار گرفت و عامل سینوپتیکی و فرارفتی بودن آنها تأیید گردید. کلمات کلیدی: سرمازدگی، محصولات باغی، بادام، پسته، انار، شهرستان بهاباد