بررسی اثرات پیاده سازی طرح اعطای تسهیلات به بنگاههای اقتصادی کوچک و متوسط ( زودبازده و کارآفرین) بر صادرات غیر نفتی در استان تهران (طرح های بهره برداری شده و فعال با تسهیلات 3000 میلیون ریال و بیشتر)

مشکلات ناشی از اقتصاد تک محصولی و اتکای بیش از حد به درآمدهای نفتی، اقتصاد کشور را به شدت تحت تاثیر عوامل خارجی از جمله نوسانات بهای جهانی نفت قرار داده است. از طرفی یکی از عوامل مهم دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی پایدار، رونق صادرات است که مهمترین هدف سیاستگذاری در بخش تجارت خارجی را تشکیل می دهد. تحقیق اخیر لزوم گریز از اقتصاد تک محصولی و رهایی از مشکلات ناشی از آن، ایجاد تنوع در محصولات صادراتی، اهمیت حمایت از تولید کنندگان داخلی و متعاقب آن توسعه صادرات غیرنفتی را به وضوح نشان داد. از آنجا که لازمه پای نهادن به عرصه تجارت و رقابت با دیگر کشورها در دستیابی به سهم بیشتری از بازارهای بین المللی، تحولات بنیادین در بنگاههای اقتصادی است، تحقیقات نشان می دهد که اهمیت و نقش صنایع کوچک و متوسط در کشورهای صنعتی و کشورهای در حال توسعه در سالهای اخیر رو به افزایش بوده است. در ایران نیز اهمیت بنگاههای کوچک زودبازده به خصوص در برنامه های سوم و چهارم توسعه اقتصادی کشور مد نظر بوده و با تاکید زیادی روبرو شده است لذا با توجه به اهمیت این صنایع و نقش آنها در اقتصاد کشورها، دولتها می توانند با ارائه راهکارهای حمایتی از صنایع کوچک و زود بازده، علاوه بر رفع بخش قابل توجهی از مشکل بیکاری، به افزایش تولید ملی و صادرات کلی نیز کمک نمایند. بنا بر یافته های پژوهش اخیر، تحقق این امر مستلزم آنست که کمکهای دولت (مانند اعطای تسهیلات به صنایع کوچک و زودبازده) به شکل صحیح در کل کشور تخصیص یابد تا بتواند علاوه بر دستیابی به اهداف مذکور، اهداف عدالت اجتماعی و فقر زدایی را نیز تحقق بخشد. با توجه به گستردگی این طرح که از اواخر سال 84 در سراسر کشور به اجرا در آمده است و بیش از 20 هزار میلیارد تومان اعتبار صرف آن شده، بررسی و ارزیابی اثر بخشی این طرح به منظور تصمیم گیری در مورد چگونگی این طرح و بهبود آن، امری بسیار مهم و اجتناب ناپذیر است. با توجه به اهداف این طرح که شامل افزایش تولید، توسعه صادرات، تقویت تحرک اقتصادی، تقویت کارآفرینی، اشتغال زایی و افزایش فرصت های شغلی جدید است، سوال اساسی این بود که این طرح تا چه حد توانسته است تامین کننده اهداف مذکور باشد؟ در این پژوهش این سوال از طریق دریافت کنندگان این تسهیلات (با تسهیلات دریافتی سیصد میلیون تومان و بیشتر) در استان تهران پاسخ داده شد. یافته های تحقیق نشان داد که: اجرای آیین نامه اعطای تسهیلات به بنگاههای اقتصادی زودبازده و کارآفرین باعث توسعه صادرات، افزایش ظرفیت تولید و ایجاد اشتغال در استان تهران شده است. در بنگاههاییکه پس از دریافت تسهیلات فعالیت صادراتی خود را آغاز نموده اند، این تاثیر معنی دار تر بوده است. همچنین بر پایه یافته های بدست آمده اعطای تسهیلات جدید به بنگاهها، منجر به استفاده از فرصتهای جدید بازار در بنگاه می شود.