مقایسه تطبیقی وضعیت پایداری محلات مسکونی با استفاده از ترکیب روش های ahp و دلفی ( نمونه موردی: محلات سراب و سجاد شهر مشهد)

چکیده نظر به اینکه علم برنامه ریزی روز به روز به سمت برنامه ریزی خرد خرد (گام به گام) پیش رفته و از سویی مبحث توسعه ی پایدار نیز به برنامه ریزی پایین به بالا و برنامه ریزی برای کوچکترین واحد ها توجه دارد، امروزه در اکثر کشورها به منظور رسیدن به توسعه ی پایدار شهری به برنامه ریزی برای کوچکترین واحد شهری یعنی محلات مسکونی توجه وافر می شود. در این رساله نیز با هدف ارتقاء سطح پایداری محلات مسکونی سجاد و سراب شهر مشهد و ارئه ی راهکارهای مناسب جهت ارتقای شرایط کیفی این محلات به شناخت مفهوم توسعه ی پایدار محله ای، بررسی و مطالعه ی ادبیات مربوطه و تجربیات جهانی و شناخت و تدوین شاخص های تأثیرگذار بر سطح پایداری محلات مورد مطالعه پرداخته شد. نتایج حاصل از پیمایش و اطلاعات گردآوری شده در باب این شاخص ها در سطح محلات مورد بررسی (محلات سجاد و سراب) با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از ترکیب روش های تحلیل سلسله مراتبی (ahp ) و دلفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که محله ی سجاد با وزن نهایی پایداری 0.794 نسبت به محله ی سراب با وزن نهایی 0.357 در شرایط پایدارتری به سر برده و اما از منظر سطح بندی ابعاد پایداری با توجه به حاصل نظرات ساکنین محلات در باب شاخص های مورد مطالعه و وزن دهی گروه تصمیم ساز این پژوهش به این شاخص ها، محله ی سجاد از منظر اجتماعی، اقتصادی، نهادی و کالبدی و محله ی سراب از منظر شاخص های زیست محیطی در شرایط پایدارتری نسبت به دیگری قرار داشتند. در پایان بر اساس نتایج حاصل از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی و با استفاده از روش های آمار استنباطی ( lsdو f) به بررسی تأثیر شاخص های اقتصادی پژوهش بر سطح پایداری محلات مورد مطالعه پرداختیم، یافته های این بخش نشان از تأثیر مثبت سطح اقتصادی محلات بر وضعیت پایداری آنها دارد. بدین صورت که هرچند محله ی سراب از منظر سطح زیرمعیارهای سرانه ی تجاری محله و درصد عضویت ساکنین در صندوق های قرض الحسنه ی محلی نسبت به محله ی سجاد در شرایط بهتری به سر می برد اما محله ی مسکونی پایدار تر این پژوهش یعنی محله ی سجاد از نظر شاخص های نوع مالکیت، تنوع گونه های مسکن و سطح درآمد ساکنین که بیشترین وزن را به خود اختصاص داده اند نسبت به دیگر محله ی مورد مطالعه در شرایط بهتری قرار داشته است، بنابراین می توان اینگونه استنباط کرد که بین سطح اقتصادی محلات و وضعیت پایداری آنها رابطه ی معناداری وجود دارد.