مطالعه تطبیقی تنبیه بدنی زوجه و کودک از دیدگاه فقهای امامیه و شافعیه

چکیده گسترش روز افزون مسأله همسر آزاری و کودک آزاری ذهن را به مخاطره راه کاری اساسی بر پیش گیری این مسأله می اندازد. به راستی در فقه اسلامی چه راه کاری هایی برای مقابله با این پدیده توصیه شده؟ «تنبیه» و «تأدیب»، گرچه بار معنایی مثبت دارد، به همان اندازه می تواند مورد سوء استفاده قرار گیرد و آزارهای جسمی در قالب تنبیه و تأدیب، بدون اینکه ضمانت اجرایی مناسب داشته باشد، اعمال گردد. در فقه اسلامی، جواز تنبیه بدنی بر اصولی چون معروف، مصلحت، احسان و عدم ضرر مبتنی شده و تنبیه زوجه و کودک با شرایط خاص و دقیق، به عنوان تدبیری برای حفظ نظام خانوادگی وتعلیم و تربیت، جایز دانسته و برای محافظت بر مصلحت، ضمانت های اجرایی چون ضمان و مسوولیت، تدارک دیده شده است. این پژوهش، از طریق بازشناسی آرای امامیه و شافعیه درباره تنبیه بدنی کودک و زوجه به بررسی مبانی مشروعیت، شرایط و کیفیت تنبیه بدنی پرداخته و مروری بر حقوق ایران و راه کارهای ارائه شده در مالزی دارد. به عنوان نتیجه حاصل از تحقیق باید گفت گرچه فقیهان دو مذهب دراصل جواز تنبیه بدنی، اتفاق نظر دارند، ولی در جزئیات مسائلی چون: صاحبان حق تنبیه بدنی کودک، اذن ولی در تنبیه توسط معلم واعمال مرحله ضرب زوجه اختلاف دارند.