ارزیابی سیستم اسکورینگ حرکتی 4 نقطه ای کوک و مقایسه آن با سیستم 5 نقطه ای اسپریچر

لنگش از بیماری های مهم و سبب ضررهای اقتصادی و نیز دلیل اختلال در آسایش در گله های گاو شیری است. لنگش سبب تغییر رفتار طبیعی حیوان شده و بر این اساس اسکورهای مختلف حرکتی برای تشخیص آن به وجود آمده است از جمله manson & leaver ، sprecher و cook. دراین مطالعه، گاوداری صنعتی با 1300 راس گاو دوشا در منطقه شهرکرد انتخاب و در فواصل 3 ماهه(شهریور، آذر و اسفند) در این گاوداری به 300 راس گاوی که به صورت تصادفی انتخاب می شدند، اسکور حرکتی توسط 2 نفر به صورت مجزا داده شد. فرد اول براساس اسکور 5 نقطه ای اسپریچر و فرد دوم براساس اسکور 4 نقطه ای کوک گاوها را اسکور دادند. در روش اسپریچر، اسکورهای 3، 4 و 5 و در روش کوک، اسکورهای 3 و 4 لنگ طبقه بندی شدند. از بخش آمار گاوداری اطلاعات مربوط به تولید شیر، تعداد سلول های پیکری، اسکور بدنی ، تعداد شکم زایش و تعداد روز شیردهی دریافت و بعد آنالیز آماری با استفاده از نرم افزارهای sigmastat وspss و آزمون های آماری t و آزمون آنالیز واریانس 1 طرفه(one way anova) انجام شد. p <0/05 به عنوان سطح معنی داری اختلافات در نظر گرفته شد. نتایج نشان دادکه. در روش کوک، تولید شیر در گاوهای لنگ کمتر از گاوهای غیر لنگ بود اما اختلاف معنی دار نبود(t-student test, p>0.05). در در روش کوک میانگین اسکور حرکتی در گاوهای متوسط و پرتولید کمتر از گاوهای کم تولید بود که این اختلاف از نظر آماری معنی داشت(one way anova on rank, p<0.05). در روش اسپریچر، تعداد سلول های پیکری گاو لنگ از غیر لنگ بیشتر بود هر چند اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود(one way anova on rank, p>0.05). میانگین اسکور حرکتی، در روش اسپریچر در تعداد سلول های پیکری غیر قابل قبول بیشتر از قابل قبول و بحرانی بود هر چند اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود(one way anova on rank, p>0.05). در روش کوک نیز در تعداد سلول های پیکری غیر قابل قبول و بحرانی، میانگین اسکور حرکتی بیشتر از قابل قبول و نیز غیر قابل قبول بیشتر از بحرانی بود و اختلاف نیز معنی داشت(one way anova on rank, p<0.05). در هر دو روش اسکور بدنی گاوهای لنگ کمتر از گاوهای غیر لنگ بود که این اختلاف نیز معنی دار بود(t-student test, p<0.05). در روش کوک، به جز در اسکور 1 با افزایش اسکور حرکتی،اسکور بدنی کاهش می یافت که اختلاف معنی دار نبود(one way anova on rank, p>0.05). در روش کوک میانگین اسکور حرکتی در گاوهای لاغر بیشتر از متوسط و نیز متوسط بیشتر از چاق بود که رابطه فوق معنی آماری داشت(one way anova on rank, p<0.05). در هر دو روش، میانگین تعداد شکم زایش در گاوهای لنگ بیشتر از غیر لنگ بود و این اختلاف معنی دار بود(t-student test, p<0.05). در هر دو سیستم میانگین اسکور حرکتی با افزایش تعداد شکم زایش، افزایش می یافت که در بعضی جاها اختلاف آماری بود(one way anova on rank, p<0.05). در روش کوک تعداد روزهای شیردهی در گاوهای لنگ بیشتر از غیر لنگ بود ولی اختلاف آماری نبود. در مجموع روش اسکوردهی کوک روش بهتری برای تشخیص لنگش می باشد.