بررسی ارتباط بین مختصات آنتروپومتریکی اندام فوقانی با آسیب های آن در ورزشکاران

هدف از تحقیق حاضر، بررسی ارتباط بین مختصات آنتروپومتریکی اندام فوقانی با آسیب های آن در هندبالیست ها و والیبالیست های سطح باشگاهی شرکت کننده در لیگ های معتبر ایران بود. به همین منظور، پرسش نامه محقق ساخته ای پس از اعتبارسنجی (آلفای کرونباخ 84/0) از طریق متخصصان در اختیار آزمودنی ها قرار گرفت. اطلاعات تکمیلی از طریق مراجعه به پزشک تیم و مصاحبه با بازیکنان به دست آمد. 45 هندبالیست (میانگین سن 62/3±71/24 سال، قد 67/5±58/186 سانتی متر، وزن 81/9±66/86 کیلوگرم و سابقه ورزشی 55/3±37/7 سال) و 35 والیبالیست (میانگین سن 57/4±71/25 سال، قد 92/5±59/193 سانتی متر، وزن 93/6±02/88 کیلوگرم و سابقه ورزشی 20/4±37/8 سال) به صورت تصادفی هدفدار در این پژوهش شرکت کردند. بدین منظور مجموعه ای از شاخص های آنتروپومتریکی به گونه کمی بدین شکل مورد اندازه گیری و ارزیابی قرار گرفت. ارزیابی قد ایستاده و arm span با متر نواری، فاصله دو زائده آخرومی، طول بازو و طول ساعد با آنتروپومیتر، طول کف دست و فاصله زائده آخرومی با دیوار با استفاده از کولیس، زاویه حمل با گونیامتر یونیورسال و سرانجام ارزیابی دامنه حرکتی با استفاده از انعطاف سنج لیتون صورت گرفت. پس از تعیین طبیعی یا غیرطبیعی بودن توزیع داده ها از طریق آزمون کلموگراف-اسمیرنف از آزمون های همبستگی، t مستقل، uمن-ویتنی، آنالیز واریانس یک طرفه (anova) و آزمون تعقیبی lsd برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد (05/0?p). نتایج تحقیق نشان دادند که بین آسیب کشیدگی عضلانی در اندام فوقانی و فاصله آخرومی دست برتر (005/0=p، 309/0=r) و غیربرتر (013/0=p، 278/0=r) ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد. بین آسیب پارگی تاندون یا لیگامنت در اندام فوقانی و عرض شانه (007/0=p، 297/0-=r) همبستگی منفی و معنی داری وجود دارد. همچنین، بین آسیب شکستگی در اندام فوقانی و وزن (027/0=p، 247/0=r)، قد (018/0=p، 265/0=r)، arm span (017/0=p، 266/0=r)، عرض شانه (017/0=p، 266/0=r)، طول بازوی دست برتر (019/0=p، 261/0=r)، طول بازوی دست غیربرتر (013/0=p، 277/0=r) و طول ساعد دست غیربرتر (045/0=p، 224/0=r) همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. بین دیگر متغیرهای آنتروپومتریکی مانند arm span و زاویه حمل با آسیب های اندام فوقانی هیچ ارتباط معنی داری مشاهده نشد. بر این اساس، ضرورت برنامه ای جامع برای شناسایی ابعاد بدنی ورزشکاران و نیز غربال گری با هدف شناخت بازیکنان مستعد آسیب از سوی مربیان و پزشکان تأیید می گردد. در مجموع، برخی از ویژگی های آنتروپومتریکی هندبالیست ها و والیبالیست ها مانند وزن، فاصله آخرومی و عرض شانه آنها با میزان شیوع و انواع آسیب های اندام فوقانی آنها رابطه داشته و می توانند به عنوان یک عامل خطر محسوب شوند. از این رو بهتر است مربیان به منظور جلوگیری از آسیب های اندام فوقانی به این عوامل توجه ویژه ای داشته باشند.