کاربرد آنزیم اکتینیدین میوه ی کیوی در جداسازی درم از اپیدرم و جداسازی سلول های اپیدرمی بویژه ملانوسیت ها و کشت اولیه ی آنها

آنزیم های پروتئولیتیک، خصوصا کلاژنازها برای هضم ماتریکس خارج سلولی، جداسازی سلول ها و کشت اولیه مورد استفاده قرار می گیرند. ترمولایزین و دیسپاز هم که هر دو در جداسازی اپیدرم و درم از هم به کار می روند به سختی از منابع باکتریایی یا جانوری بدست می آیند. یافتن پروتئاز جایگزین کلاژناز، ترمولایزین و دیسپاز در منابع گیاهی که راحت تر و با هزینه ی کمتر تخلیص و آماده ی استفاده شود، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بنابراین از آنزیم اکتینیدین که به وفور در میوه ی کیوی یافت می شود و عمده ترین پروتئین کیوی است ، برای جداسازی اپیدرم از درم و جداسازی سلول های اپیدرمی استفاده کردیم. برای خالص سازی اکتینیدین از چند مرحله سانتریفوژ و به دنبال آن اوالترافیلتراسیون و نهایتا ستون کرماتوگرافی تعویض یونی استفاده شد. پس از جداسازی اپیدرم از درم با آنزیم اکتینیدین و جداسازی سلول های اپیدرمی با ترکیب مناسبی از اکتینیدین و تریپسین کشت سلول در حضور و عدم حضور فربول استرها انجام شد. آنزیم اکتینیدین در غلظت های مختلف 5/0 و 1 میلی گرم در میلی لیتر قادر به جداسازی اپیدرم از درم در هیچ یک از زمان های تست شده (6 ، 8 و 12 ساعت) نبود. در غلظت های بالاتر یعنی 2 و 3 و 4 و 5 میلی گرم در میلی لیتر در زمان های 12 ساعت به خوبی جداسازی انجام می گیرد، در غلظت های 6 و 7 میلی گرم در میلی لیتر در 8 ساعت نیز جداسازی به خوبی انجام شد، این در حالی است که غلظت های 8 و 9 و 10 میلی گرم در میلی لیتر در 6 ساعت همین اثرات را به خوبی نشان داد. جداسازی سلول های اپیدرمی با غلظت های 2، 4، 6، 8 و 10 میلی گرم در میلی لیتر آنزیم اکتینیدین و زمان های مختلف (120- 15 دقیقه) انجام شد. درغلظت های پایین جداسازی موفقیت آمیز نبود ولی در غلظت های بالا یعنی 8 و 10 میلی گرم در میلی لیتر و در مدت 120 دقیقه جداسازی صورت گرفت که تعداد و درصد بقای سلول ها از کلاژناز بهتر و بالاتر بود اما در مقایسه با تریپسین نتیجه ی ضیف تری محسوب می شد. سپس از مخلوط مناسبی از اکتینیدین و تریپسین (با نسبت 1:2 و 1:3 ) برای جداسازی سلول های اپیدرمی استفاده شد، نتایج مفید و قابل قبولی بدست داد. کشت ملانوسیت های جداسازی شده ی اپیدرمی که با مخلوط دو آنزیم اکتینیدین و تریپسین جدا شده بودند، چه از لحاظ ماندگاری سلولی و چه کیفیت سلول های جداسازی شده از لحاظ مرفولوژی موفقیت آمیز بود. این سلول ها تعداد بسیاری پایینی در پوست دارند (3-7 درصد) و بسیار حساس هستند، کشت اولیه ی این سلول ها که برای اولین بار در کشور انجام شده خود موفقیت قابل توجهی محسوب می شود. علاوه بر کشت اولیه ی این سلول ها کشت در حضور و عدم حضور فربول استرها را مقایسه کردیم. نتایج نشان داد کشت در عدم حضور فربول استرها چه از لحاظ مرفولوژی و چه از لحاظ چسپندگی سلولی به مراتب مناسب تر است.