بررسی عوامل موثر بر سرمایه اجتماعی سازمانی با تاکید بر نقش روابط عمومی و ارائه الگوی مناسب (مطالعات موردی : صنایع خودرو سازی و نیروی انتظامی)

سرمایه اجتماعی،به عنوان منبعی برای سازمان ها و افرادی است که با استفاده از آن به اهداف خود دستیابی پیدا کنند. ارتباطات به ویژه روابط عمومی، نقشی مهمی در ایجاد سرمایه اجتماعی به وجود آورد.اساس سرمایه اجتماعی از شبکه های مرتبط ارتباطات و مراودات اجتماعی به وجود می آید (هزلتون،2009).این پژوهش در پاسخ به این مساله مطرح شده است که چگونه فعالیت ها و عملکرد ارتباطی روابط عمومی در تولید و باز تولید سرمایه اجتماعی به طور اعم، سرمایه اجتماعی سازمانی به طور اخص نقش دارد.هدف اصلی این پژوهش تبیین و شناسایی نقش روابط عمومی در تولید و باز تولید سرمایه اجتماعی سازمانی و ارائه الگوی مناسب است. مدل تحلیلی این پژوهش حاصل تلفیق مدل ناهاپیت و گوشال برای سرمایه اجتماعی (1998) و مدل راهبردهای روابط عمومی ویسنت هزلتون (2009) ، ویلکاکس و همکاران (1989)، رابرت هیث(2005)و هارولدلاسول (1948)برای روابط عمومی است. این مطالعه از نظر نوع کاربردی و از نظر روش تحقیق پیمایشی از نوع توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری آن را مشتریان صنعت خودرو سازی و مراجعه کنندگان به کلانتری های تهران بزرگ در شش ماه اول سال 1389 تشکیل می دهندکه برروی656 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای ،تصادفی ساده و سیستماتیک اجرا شده است.ابزارگردآوری این پژوهش را مصاحبه و پرسش نامه( محقق ساخته) تشکیل می دهد. یافته های این پژوهش در جامعه آماری کلانتری های تهران بزرگ نشان می دهد که بیشترین رابطه مولفه مدیریت روابط با سرمایه اجتماعی سازمانی داشته و کمترین رابطه را با مولفه اقناعی ارتباطات به ویژه روابط عمومی داشته است.همچنین در بعد ارتباطی و شناختی سرمایه اجتماعی سازمانی با مولفه مدیریت روابط بیشترین و مولفه اقناعی کمترین رابطه را دارد.در بعد ساختاری سرمایه اجتماعی سازمانی بیشترین رابطه را با مولفه مشاوره ای و کمترین رابطه را بامولفه اقناعی دارد. یافته های مرحله آخر رگرسیون چند متغیره گام به گام در حوزه سازمان پلیس نشان می دهد که متغیر مستقل اطلاعی به دلیل اینکه با ورود سایر متغیرها معنا داری خود را از دست داده است از مدل خارج می شود. یعنی دارای رابطه خطی معنادار با متغیر تابع نمی باشد. همبستگی خطی مثبت و معناداری بین متغیرهای پیش بین اقناعی، مشاوره ای ،حل مساله ، مدیریت روابط وآموزش همگانی با متغیر تابع سرمایه اجتماعی سازمانی وجود دارد. بنابراین متغیر های روابط عمومی در نهایت توانسته است 68 درصد از تغییرات متغیر سرمایه اجتماعی سازمانی را تبیین و پوشش دهد. نتایج آزمون فریدمن در جامعه آماری صنعت خودرو سازی نشان می دهد که سرمایه ساختاری،سرمایه شناختی و سرمایه ارتباطی، به ترتیب اولویت،تاثیر و سهم ابعاد سرمایه اجتماعی بر سرمایه اجتماعی را در صنعت خودروسازی نشان می دهد. یافته های مرحله آخر رگرسیون چند متغیره گام به گام در حوزه صنعت خودرو سازی نشان می دهد که متغیر های مستقل اقناعی، مشاوره ای و حل مساله به دلیل اینکه با ورود سایر متغیرها معنا داری خود را از دست داده است از مدل خارج می شود. یعنی دارای رابطه خطی معنا دار با متغیر تابع نمی باشد. همبستگی خطی مثبت و معناداری بین متغیرهای پیش بین اطلاعی، مدیریت روابط وآموزش همگانی با متغیر تابع سرمایه اجتماعی سازمانی وجود دارد. بنابراین متغیر های روابط عمومی در نهایت توانسته است 56 درصد از تغییرات متغیر سرمایه اجتماعی سازمانی را تبیین و پوشش دهد. نتایج این مطالعه نشان داد که از بین متغیر های تعریف شده برای ارتباطات پلیس ،مولفه های مدیریت روابط و توسعه مناسبات ،حل مساله،مشاوره،اطلاعی و آموزش همگانی به ترتیب اولویت ،بیشترین تاثیر را در توسعه و تقویت سرمایه اجتماعی سازمانی نیروی انتظامی دارند.درحالی که در جامعه مورد مطالعه صنعت خودروسازی نتایج نشان داد که مولفه های مدیریت روابط و توسعه مناسبات، اطلاعی و آموزش همگانی در تولید و باز تولید سرمایه اجتماعی سازمانی نقش موثری دارند درحالی که مولفه های اقناعی، حل مسئله و مشاوره ای نقشی در تولید و باز تولید سرمایه اجتماعی سازمانی نقش موثری ندارند. بررسی تفاوت های مولفه روابط عمومی در دو جامعه مورد مطالعه نشان داد که تفاوت معنا داری بین دیدگاه های دو جامعه مورد مطالعه در مورد متغیرهای اقناعی ، مشاوره ، حل مسئله و مدیریت روابط وجود ندارد و تنها تفاوت بین دو جامعه مورد مطالعه تفاوت آنها در مولفه های اطلاعی و آموزش همگانی است.