بررسی و تحلیل پیوند های تاریخی بحرین با ایران در دوره قاجاریه(1344-1208ق/1925-1797م)

در بررسی تاریخی کرانه های جنوبی خلیج فارس ، قرون دوازده و سیزده هجری / هیجده و نوزده میلادی ، یکی از سرنوشت سازترین و حساس ترین قرون به حساب می آیند ؛ چرا که مهمترین حوادث به لحاظ سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی، خصوصا در سایه استعمار انگلیس ، در این عصر صورت گرفته است.مهمترین این حوادث در تاریخ 1129 ق / 1783م صورت گرفت ، و آن زمانی است که طوایفی از اعراب بیایان گرد ، نجد عربستان را ترک کرده و در صفحات جنوبی خلیج فارس استقرار یافتند. هم زمان با مهاجرت آنان ، اوضاع سیاسی ایران بر هم ریخته و نزاع و درگیری میان جانشینان کریم خان زند آغاز شده بود .حکومت مرکزی بر مرزهای کشور و خصوصا کرانه های جنوبی خلیج فارس تسلط چندانی نداشت و همین عامل زمینه را برای شورش مهاجرین و طغیان آنان علیه حکومت مرکزی فراهم نمود؛ از جمله این متمردان طوایفی از آل عتوب بودند که ابتدا به غارت و چپاول بحرین بسنده کرده اما پس از چندین بار حمله و تهاجم ، نهایتا بر آنجا تسلط یافتند . با تسلط آنان بر بحرین ، شرایط سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی آن تحت تاثیر قرار گرفت . آنان پس از سال ها جنگ و ستیز بر سر بحرین با حمایت همه جانبه انگلیس ،که خود را حامی تمدن در خلیج فارس معرفی می نمود ،حکومت خود را مستقر کرده و از پرداخت خراج و مالیات سالیانه سر باز زده و نهایتا بحرین را از سرزمین مادری اش ایران جدا نمودند. حکام محلی بحرین همواره تابعیت خود را به دربار مرکزی ایران گزارش می دادند و پیوستگی خود را با سیاست های حاکم بر ایران نشان می دادند. اما پس از مدتی اندیشه های استقلال طلبی و جدایی از ایران را در سر پروراندند و نقشه های استعمارگرانه بریتانیا نیز در این میان بیشترین نقش را عهده دار بود. این تحقیق سعی برآن است تا پیوند های تاریخی اعم از سیاسی، فرهنگی ، اجتماعی و مذهبی بحرین با ایران را مورد بررسی قرار داده و نشان دهد چه علل و عواملی در سست شدن این پیوندها نقش داشته است.