طراحی مجتمع تجاری با رویکردی به تئوری برخاسته از زمینه و تأکید بر بهره گیری از تکنولوژی های نوین

انسان از مکان های متفاوت تصویرهای متفاوتی در ذهن دارد. همین تصاویر ذهنی انسان هاست که به مکان هویت می دهد. از آنجایی که معماری در ارتباط و تعامل مستقیم با افراد و انسان ها می باشد، یافته ها و تحولات فکری بشر نیز تأثیرات بسیار زیادی بر آن می گذارد، از این رو معماری به عنوان هنر اول، نقشی اساسی در تأمین آسایش و آسودگی روانی افراد دارد. دستیابی به کیفیات معماری از ارج نهادن به ارزش های انسانی حاصل می شود. ایده ها از انسان زاده می شوند و ارزش ها به او تعلق دارند، بنابراین بدون در نظر گرفتن انسان و نیازهای وی هیچ گونه پیشرفتی در زمینه معماری و مهندسی به وجود نخواهد آمد. هدف ما در این پژوهش تقویت و پرورش توانایی در توضیح، پیش بینی و کنترل شرایط پدیده ها و رویدادهایی است که در بهبود کمی و کیفی زندگی انسان ها تأثیرگذار می باشند. مجموعه های تجاری بنابر خصوصیات کالبدی- فضایی و عملکردی به عنوان عناصری کارا و مطلوب، یکی از بارزترین نمودهای تبلور نیازها و فعالیت های انسان و جامعه می باشند که در این پژوهش انتخاب شده اند. در این راستا با بهره گیری از تئوری های برخاسته از زمینه که به طریق کیفی پدیده ها را در محدوده موردنظر (تجریش) بررسی می کند، کلیه اطلاعات دریافت شده از محیط از طریق مشاهده و مصاحبه، در نهایت در ارائه طرح به کار آمده است. پژوهشگر پس از مصاحبه با واحدهای پژوهش(که مشتمل بر معماران و مردم ساکن در محدوده تجریش می باشد) و مقایسه پاسخ های دریافت شده، به شناسایی طبقات(تم های اصلی) و ویژگی های آنها(طبقات زیرین) می پردازد. سپس با کدگذاری، به پیش فرض های تئوری دسترسی پیدا می کند. در نهایت کدها و یادداشت ها جمع آوری می شوند، در حقیقت زبان مصاحبه ها به زبان معماری تبدیل می شود تا در پروسه طراحی مجموعه تجاری در کنار تکنولوژی های نوین و معیارهای طراحی بازارها به کار آید. در این پژوهش سایر اطلاعات نیز از طریق مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات اینترنتی و ... به دست آمد. یافته های پژوهش موید آن است که مواردی چون در دسترس بودن، جامع بودن، امکان گشت وگذار و پرسه، کاربرد رنگ، تنوع اجناس، تأمین نیازهای محلی، فضاهای چندمنظوره با امکان تغییر کاربری، تبعیت از معماری ایرانی، مکان های استراحت عمومی، چیدمان فروشگاه ها، زیبایی، نور مناسب و... را به عنوان نکات موردتوجه خود برای یک مجتمع تجاری عنوان نمودند. در مجموع بازارهای امروز ایران بر طبق برداشت از نظر مصاحبه شوندگان، دارای کمبودهای بسیار زیادی است که حتی ذهن کم آشنای مردم با مراکز تجاری مدرن و پاسخ ده را نیز ارضا نمی کند. با توجه به روند طی شده در این پژوهش، در نهایت پژوهشگر وارد مرحله طراحی شد. در این تحقیق با به کاربردن روش تحقیق کیفی سعی شده به معماری ای دست پیدا کنیم تا بدون پیش داوری قبلی، بر طبق خواسته ها و نیازهای استفاده کنندگان باشد و در عین حال همگام با تکنولوژی های نوین. مجموعه تجاری طراحی شده مرکزی است برای همگان؛ فضایی با کارکردی گوناگون و متنوع درهم تنیده مجموعه ای برای تمام رده های سنی، بی زمان و بی مکان، مکانی برای خرید، گذران اوقات فراغت و در عین حال فضایی تداعی کننده خاطرات جمعی.