بررسی تکتونیک فعال در ناحیه جنوب بجنورد

منطقه مورد مطالعه در محدوده جغرافیایی 15/57 تا 30/57 درجه طول شرقی و 15/37 تا 30/37 درجه عرض شمالی در ناحیه شهرستان بجنورد در زون تکتونیکی کپه داغ واقع شده و بخشی از نقشه زمین شناسی 100000/1 بجنورد را در بر می گیرد. بر اساس نقشه فوق رخنمون-های سنگی در منطقه تماماً رسوبی بوده و محدوده سنی ژوراسیک تا کواترنر، شامل سازندهای کشف رود، چمن بید، مزدوران ، شوریجه، تیرگان، سرچشـمه، سنگانه،آبدراز، نهشـته های نئـوژن و کـواترنری می باشد. ناحیه مورد مطالعه تحت تأثیر فرایندهای تکتونیکی ایالت ساختاری کپه داغ قرار گرفته است و در حال حاضر تکتونیک جوان در آن کارساز است. روند عمـومی گسل ها در دو امتداد nw و ne می باشد. گسل های امتداد لغز با امتداد nw دارای طول و جابه جایی بیشتر و راستگرد، در حالیکه گسل های امتداد لغز با روند ne دارای طول و جابجایی کمتر و چپگرد هستند. در این مطالعه چین خوردگی های جوان و نیز حرکت های جدید گسل ها که بر روی نهشته های کواترنری برش ایجاد نموده اند بررسی و به تصویر کشیده شده است. بررسی زمین لرزه های تاریخی و دستگاهی منطقه نیز شاهدی گویا بر فعال بودن تکتونیک منطقه است که با فعالیت گسل های منطقه انطباق دارد. مطالعات انجام شده نشان می دهد که منطقه از نظر تکتونیکی فعال و گسل های موجود توان ایجاد زلزله های مخرب را دارند. لذا با آگاهی از فعال بودن گسلها و در نتیجه لرزه خیز بودن منطقه ، مدیران و مسئولان استان بهتر می توانند جهت حفظ ، نگهداری ، مرمت و مقاوم سازی بناها ی منطقه اقدام نمـایند.