بررسی ساخت های اسنادی شده در زبان فارسی

در این تحقیق، ساختار جملات اسنادی شده فارسی در چهارچوب دستور نقش و ارجاع که به دنبال تعامل میان ویژگی های نحوی، معنایی و کاربردشناختی زبان است، بررسی می شود. به عبارتی این پایان نامه از یک سو در پی تبیین ویژگی های نحوی جملات اسنادی شده فارسی در قالب این دستور است و از سوی دیگر به دنبال یافتن ارتباط بخش ساخت اطلاع و به ویژه ساخت کانون این نظریه در استفاده از این جملات و نیز پی بردن به عوامل مختلف اطلاعی در بکارگیری آن هاست. در واقع این تحقیق در پی پاسخ به این سوالات است که «آیا نظریه ساخت کانون دستور نقش و ارجاع قادر به تبیین جمله های اسنادی شده می باشد؟» و اینکه «ویژگی های نحوی ساخت های اسنادی شده در چهارچوب دستور نقش و ارجاع در زبان فارسی کدامند؟» و نیز «ساخت اطلاع و به ویژه ساخت کانونی چه تأثیری در استفاده از جمله های اسنادی شده دارند؟». این پایان نامه شامل پنج فصل می باشد که سه فصل اول، زمینه را برای ارائه‎ی تحلیل در فصل چهارم فراهم می سازد. در فصل اول علاوه بر بیان موضوع و اهمیت آن و توضیح روش تحقیق و چندین اصطلاح کلیدی مشخصه های اصلی ساخت اسنادی شده توصیف می شوند. در فصل دوم، با نگرش انتقادی به بررسی پیشینه ی مطالعاتی مربوط به این ساخت ها از دیدگاه های نظری گوناگون می پردازیم. در ادامه شرح نظریه ی دستور نقش و ارجاع به عنوان چهارچوب نظری تحقیق در فصل سوم می آید. سپس جملات اسنادی شده در فصل چهارم مورد تحلیل قرار می گیرند. فصل تحلیل خود از سه بخش تشکیل می شود. در بخش اول آن ماهیت هر یک از سازه ها در ساخت اسنادی شده مورد بررسی قرار خواهند گرفت. در بخش دوم فصل چهارم جملات اسنادی شده در دستور نقش و ارجاع تحلیل می شوند و به دنبال آن بخش سوم به تعیین عوامل اطلاعی در بکارگیری این جملات اختصاص می یابد. در نهایت، فصل پنجم نتایج حاصل از تحقیق را در بر می گیرد. در راستای رسیدن به اهداف این پژوهش، داده های عینی گفتاری فارسی معاصر از رادیو و تلویزیون و مکالمات روزمره و داده های نوشتاری از روزنامه ها و رمان ها جمع آوری و با توجه به مبانی نظری تحقیق حاضر تحلیل شدند. مطالعه این داده ها نشان داد که در فرافکنی سازه ای ضمیر اسنادی به عنوان یک گروه اسمی موضوع و سازه ی اسنادی شده به عنوان یک هسته ی محمولی و فعل اسنادی به صورت یک فعل کمکی تظاهر می یابد و بند اسنادی نسبت به مرکز اصلی در حاشیه قرار می گیرد. به لحاظ ساخت اطلاع و کانون نیز روشن شد که جملات اسنادی شده دارای ساخت کانونی محدود بی ابهام می باشند که به همراه قالب نحوی شان در گنجینه نحوی ذخیره می شوند. در نهایت با بررسی ساخت های اسنادی شده، مشاهده شد که علاوه بر تأکید، عواملی چون تقابل و پرسش و پاسخ در اسنادی شدن تأثیرگذار هستند. کلید واژه ها: دستور نقش و ارجاع، ساخت های اسنادی شده، ساخت اطلاع، کانون، کانون موضوعی، کانون گزاره ای.