مطالعه و بررسی عوارض و تحولات ژئومورفولوژی دریاچه مسیله

ـ چکیده در این پایان نامه ویژگیها و تحولات ژئومرفولوژی دریاچه مسیله واقع در استان قم مورد مطالعه ، تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. آخرین مرحله پیشروی دریا در زون ایران مرکزی رسوباتی را بر جای می گذارد که سازند قم نامیده می شود.سازند قم بموازات کمربند آتشفشانی سهند- بزمان از حوالی ارومیه تا نزدیکی سیرجان بر جای گذاشته شده است. کف حوضه مسیله از تشکیلات قرمز تحتانی شامل توفهای داسیتی، رسوبات تخریبی و کولابی با رخساره تقریباً خشکی تشکیل شده است. بر روی تشکیلات قرمز تحتانی بصورت همشیب، تشکیلات قم قرار دارد که متعلق به دوران اولگیوسن فوقانی و میوسن تحتانی بوده و متشکل از لایه های متناوب آهک و مارنهای دریائی کم عمق همراه با رسوبات کولابی به ضخامت بین 300 تا 1000 متر می باشد. شیب عمومی این تشکیلات به سمت جنوب بوده و به سه دوره رسوبگذاری مشخص تقسیم می شود. بر روی تشکیلات قم، تشکیلات قرمز فوقانی با ضخامت حدود 3000 متر قرار گرفته است که از ماسه سنگ، کنگلومرا، آهک، مارن و گچ تشکیل شده و متعلق به دوره میوسن می باشد. بر روی تشکیلات قرمز فوقانی، رسوبات کنلگومرائی با سیمان کم متعلق به دوره پلیوسن بصورت چین خورده با دگر شیبی زاویه دار قرار گرفته است. رسوبات دوران کواترنر شامل آبرفتها، تراسها و پهنه های نمکی با گسترش وسیعی بر روی تشکیلات قرمز فوقانی قرار دارند که در این رسوبات، چین خوردگی مشاهده نمی شود. زمینها و مواد آتشفشانی دریاچه مسیله در دوران دوم و سوم زمین شناسی بویژه در دوره ائوسن ایجاد گردیده اند. سنگهای ولکانیک حوضه مسیله عمدتاً دارای ترکیب متوسط تا بازیک بوده که در داخل تشکیلات قم بصورت جریانهای گدازه ای و در امتداد گسلها بصورت فورانهای شکافی مشاهده می شوند. توالی تشکیلاتی سازند حوضه مسیله بواسطه تحت کشش بودن حوضه در دوره الیگومیوسن و ایجاد ساختمانهای هورست و گرابن همواره در مناطق مختلف دریاچه مسیله با نظم و ترتیب فوق مشاهده نمی شوند. ساختمان زمین شناسی فعلی حوضه مسیله مدیون دو فاز کوهزائی میوسن- پلیوسن و پلیوسن- کواترنر می باشد. در فاز کوهزائی میوسن – پلیوسن هر دو تشکیلات قرمز تحتانی و فوقانی چین خورده اند. ولی در فاز کوهزائی پلیوسن- کواترنرتمامی سازند حوضه مسیله چین خورده و چین های اصلی ناحیه تکامل یافته اند. که همراه با دگر شیبی زاویه دار مشخص است. گسلهای اصلی منطقه نیز در این فاز کوهزائی بوجود آمده اند که روند غالب گسل های دریاچه مسیله عمدتاً شمال غربی – جنوب شرقی می باشد.در حالت کلی چینها و گسلها هر دو در ساختمان فعلی دریاچه مسیله تأثیرات زیادی داشته اند. مهمترین شکستگیهای حوضه دریاچه مسیله گسلهای طولی و عرضی هستند که در اثر استرس های کمپرسیونی شدید ایجاد شده اند. درزه ها نیز در حوضه مسیله گسترش یافته اند. عمده ترین اشکال ژئومرفولوژی دینامیک دریاچه مسیله شامل اشکال تراکمی - فرسایشی آبهای جاری و باد می باشد. که در قسمت جنوبی دریاچه مسیله عامل باد فرآیند غالب بوده و در سایر قسمتهای آن آبهای جاری مهمترین فرآیند غالب فرسایشی می باشد. روش مطالعه دراین رساله یک روش توصیفی تحلیلی است که بر مبنای شناسائی اشکال و رسوبات انجام گرفته و فرایندهای سازنده و تغییر دهنده اشکال از طریق آثار کاوشی و تراکمی تحلیل گردیده است و منابع داده ها شامل کتب ،مقالات ،نقشه ها ،عکس های هوائی و تصاویر ماهواره ای می باشد